Tatarzy w Polsce są sunnitami ze szkoły hanafickiej. To najbardziej liberalna szkoła interpretacji islamu. Była też dominującą szkołą w Imperium Osmańskim. Wnętrze meczetu w Kruszynianach, lipiec 2015. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
Nie ma w niej takiego rygoryzmu, jak na przykład w Arabii Saudyjskiej, gdzie kobiety muszą być ubrane szczelnie, by nie podkreślać walorów kobiecości.Meczet w Bohonikach, 6 listopada 2011. Polscy wyznawcy islamu rozpoczęli w obchody czterodniowego Święta Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). To jedna z dwóch najważniejszych w roku muzułmańskich uroczystości religijnych, czas nie tylko modlitw, ale i spotkań z bliskimi. Fot. PAP/Artur Reszko
Oczywiście powinno się modlić pięciokrotnie w ciągu dnia, wystrzegać się wieprzowiny i alkoholu – ale życie w otoczeniu chrześcijańskim spowodowało powolną liberalizację zwyczajów. Kruszyniany 2001. Rytualny ubój barana, związany z obchodami islamskiego święta Kurban Bajram, czyli Święta Ofiarowania. Rytuał odbywa się przed najstarszym, pochodzącym z XVIII wieku, meczetem muzułmańskim w Polsce. Obchodom przewodniczy imam Stefan Mustafa Jasiński. Fot. PAP/Jan Morek
Jeszcze niedawno na przykład fakt, że do meczetu wchodzi się bez butów, był dla przeciętnego Polaka dziwny. Na zdjęciu uroczystość poświęcenia w maju 1990 roku pierwszego murowanego meczetu na terenie obecnej Polski. Usytuowany przy ul. Abrahama w Oliwie został zbudowany z inicjatywy Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gdańsku, w latach 1984-89, jako jedyny posiadający minaret. Fot. PAP/Stefan Kraszewski
1997.05.07. Polscy Tatarzy wyznawcy Islamu obchodzili Nowy Rok - 1418. W meczetach i domach modlitwy z tej okazji odbyły sie modły wiernych – w Białymstoku prowadził je imam Ali Chalecki duchowny gminy wyznaniowej. Fot. PAP/Zdzislaw Lenkiewicz
Społeczność tatarska w Polsce nie jest bardzo liczna, stąd w pewnym momencie zaistniała naturalna potrzeba mieszania małżeństw. 1998.05.12. Młodzi podążają do meczetu, by wypowiedzieć sakramentalne "Tak". Wita ich Imam i zaprasza do świątyni. Fot. PAP/CAF Przemek Wierzchowski
1998.05.12. Uroczystość odbywa się zgodnie z tradycją. Przyszli małżonkowie splatają środkowe palce i modlą się wraz ze świadkami. Ważnym elementem ceremonii jest obrząd zakrycia welonem twarzy panny młodej. Tatarzy powiadają, że "zaharemia się" ją. Fot. PAP/CAF Przemek Wierzchowski
Bohoniki, 06.11.2011. Tatarskie kobiety nigdy nie nosiły na co dzień chustek na głowach, tylko idąc do meczetu. Jeśli noszą na co dzień, to tylko z własnej woli. Tatarzy składają sobie życzenia i dzielą się sadogą przed meczetem w Bohonikach, rozpoczynając obchody czterodniowego Święta Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). To jedna z dwóch najważniejszych w roku muzułmańskich uroczystości religijnych, czas nie tylko modlitw, ale i spotkań z bliskimi. Fot. PAP/Artur Reszko
1997.04.17. Kurban Bajram. Po modłach w meczecie w Bohonikach, tatarscy wyznawcy islamu złożyli ofiarę z trzech byków, każdy o wadze ponad 500 kg i dwóch kogutów. Ubój rytualny jest najbardziej kontestowanym zwyczajem, praktykowany przez różne gminy wyznaniowe, i bywa prawnie zakazywany, Fot. PAP/CAF-ZDZISŁAW LENKIEWICZ
2014.10.04, Kurban Bajram w Bohonikach. W związku z niejasną sytuacją prawną legalności uboju rytualnego, w tym roku nie składano ofiary ze zwierząt. Po modlitwie wierni składają sobie życzenia przed meczetem. Fot. PAP/Michał Zieliński
2012.10.26. Aleksander Bazarewicz - Imam Gminy Muzułmańskiej Bohoniki, rozpoczęcie kolejnego Święta Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
Muzułmanie powinni pielgrzymować, chociaż raz w życiu udać się do Mekki. Ale ze względu na odległość Polski od Arabii Saudyjskiej i na koszty związane z podróżą Tatarzy rzadko się na to decydują.2012.10.26. Bohoniki, Święto Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
Pięciokrotna modlitwa w ciągu dnia nie zawsze jest praktykowana. Chociażby ze względu na konieczność pracy w określonych godzinach. 2012.10.26. Bohoniki, Święto Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
Młodzi bardzo często modlą się tylko wieczorem. Jeżeli mają zaś daleko do meczetu, to zdarza się, że do niego nie chodzą, tylko modlą się w domu. 2012.10.26. Bohoniki, Święto Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
Powinni też przestrzegać postu w miesiącu ramadan, nie jedząc i nie pijąc od wschodu do zachodu słońca.2012.10.26. Bohoniki, Święto Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
Ale jeżeli ktoś musi iść rano do pracy, to trudno mu utrzymać rygor postu. To nie Bliski Wschód, gdzie w czasie ramadanu nie funkcjonuje wiele instytucji. 2012.10.26. Bohoniki, Święto Ofiarowania, czyli Kurban Bajram (Ied al-Adha). Fot. PAP/Artur Reszko
O ile Tatarzy zapomnieli swojego języka, przyjmując mowę polską, o tyle islam cały czas jest przez nich kultywowany. Kruszyniany (pow. sokólski, woj. podlaskie), 21.07.2015. Drewniany meczet w Kruszynianach, najstarszy zachowany meczet tatarski w Polsce. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
Dżemil Gembicki, kustosz meczetu w Kruszynianach, zawsze powtarza, że bardzo lubi bycie muzułmaninem w regionie wielu kultur, na Podlasiu. Bo świętowanie zaczyna się od chrześcijańskiego Bożego Narodzenia Kościoła rzymskokatolickiego, w styczniu jest Boże Narodzenie w tradycji prawosławnej i jeszcze w tym samym miesiącu święto muzułmańskie. Drewniany meczet w Kruszynianach, najstarszy zachowany meczet tatarski w Polsce. 21.07.2015. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
Dopiero w końcu lat 80., a zwłaszcza po roku 1989, Tatarzy znowu zaczęli się uczyć arabskiego; obecnie robią to już 6-7 letnie dzieci, tak, by potrafiły przynajmniej przeczytać Koran w oryginale. Wnętrze meczetu w Kruszynianach. 21.07.2015. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
W PRL-u praktycznie upadła bowiem nauka islamu – edukację prowadzono w formie chałupniczej; wiedzę przekazywano z ojca na syna, a społeczność tatarska przez wiele lat nie posługiwała się językiem arabskim (robiła to jedynie w celach rytualnych).Wnętrze meczetu w Kruszynianach. 21.07.2015. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
Znajomością języka arabskiego starszego pokolenia wygląda więc tak, że nauczyli się na pamięć formułek, odpowiedzi po arabsku wypowiadanych podczas modlitwy, ale niekoniecznie wiedzą, o co chodzi. Wnętrze meczetu w Kruszynianach. 21.07.2015. Fot. PAP/Jerzy Ochoński
2000.11.25, Białystok. Ali Chalecki (L) honorowy imam gminy i Tomasz Miśkiewicz (P), nowy imam białostockiej gminy muzułmańskiej. Prowadzili wieczorną modlitwę, którą polscy Tatarzy - wyznawcy islamu rozpoczęli Ramadan - 30 dniowy post. Fot. PAP/ZDZISŁAW LENKIEWICZ
Honorowy imam Kruszynian Stefan Mustafa Jasiński w marcu 2010 roku, oczekujący na wizytę Księcia Walii Karola w meczecie we wsi Kruszyniany. Fot. PAP/Paweł Supernak
Rok później, 18 lutego 2011 roku, imam Stefan Mustafa Jasiński świętował swoje setne urodziny. Uroczystość odbyła się w domu modlitw w Białymstoku. Jubilat przewodniczył religijnej części uroczystości, potem składano mu życzenia. Fot. PAP/Artur Reszko
Mizar (zireć) – cmentarz muzułmański w Kruszynianach w 2011 roku. W Polsce istnieje 7 mizarów: po dwa w Bohonikach i Warszawie oraz w Kruszynianach, Lebiedziewie i Studziance. Wydzielone kwatery istnieją na Cmentarzach Komunalnych w Gdańsku, Trzciance, Wrocławiu, Poznaniu i Rybocicach k. Słubic. Mizary usytuowane są na niewielkim wzniesieniu, zbudowane według zasad islamu Mogiły ułożone są w rzędach zwanymi safami i obłożone polnymi kamieniami. Fot. PAP/Artur Reszko
2015.05.23. O pokój w miejscach konfliktów na świecie, a także o dialog międzyreligijny i międzynarodowy, modlili się w meczecie w Bohonikach polscy muzułmanie i ich goście różnych wyznań. Modlitwa o Pokój i Sprawiedliwość została zorganizowana po raz 12. Fot. PAP/Artur Reszko
Modlitwa o pokój i sprawiedliwość na świecie podczas obchodów tatarskiego święta Sabantuj w Kruszynianach (woj. podlaskie), 4 sierpnia 2018. Sabantuj, czyli święto pługa, symbolizuje zakończenie wiosennych prac polowych. Fot. PAP/Artur Reszko
Imam gminy tatarskiej w Kruszynianach Janusz Aleksandrowicz podczas modlitwy o pokój i sprawiedliwość na świecie, w ramach obchodów tatarskiego święta Sabantuj w Kruszynianach, 4 sierpnia 2018. Fot. PAP/Artur Reszko
