Cywil bez wątpienia był drugim psem PRL-u, bo palmę pierwszeństwa dzierżył wciąż Szarik, bohater najpierw wydanej w 1964 roku książki Janusza Przymanowskiego „Czterej pancerni i pies”, a potem wersji zekranizowanej w latach 1966-1970 jako serial. Nz. Pancerni w Łodzi - impreza dla młodzieży, od lewej: Janusz Kłosiński, Franciszek Pieczka, Janusz Gajos, Włodzimierz Press, pies Szarik. Fot. PAP/Witold Rozmysłowicz
O Szariku i jego propagandowej roli powiedziano praktycznie wszystko. Telewizja prowadziła dla młodzieży specjalny program Klub Pancernych, zachęcano młodzików do akcji zwanej „Niewidzialna ręka” – mieli robić anonimowo dobre uczynki i zostawiać po sobie białą kartę z wizerunkiem odbitej na niej dłoni. Czasem jednak dobre uczynki były nietrafione czy kontrowersyjne, Nz. spotkanie z bohaterami serialu "Czterej pancerni i pies" w Łodzi. Fot. PAP/Witold Rozmysłowicz
Przymanowski wykorzystał dwie historie związane z wędrówką polskich żołnierzy do Ojczyzny. Pierwszą była przedwojenna książka Bronisławy Ostrowskiej pt. „Bohaterski miś”. Pluszak ze Lwowa walczy o wolność Polski. Drugim bohaterem jest słynny niedźwiedź Wojtek, który z Armią Andersa przeszedł cały szlak bojowy. Wystarczyło zmienić realia i z misia zrobić psa, by powstał najlepszy utwór propagandowy PRL. Nz. treser psa milicyjnego st. sierż. L. Sosnowicz. Fot. PAP/Witold Rozmysłowicz
Serial był kręcony w latach 1966-1970 w trzech seriach. Wszystkie 21 odcinków serialu wyreżyserował Konrad Nałęcki. Nz: kadr z filmu "Czterej pancerni i pies ". Janusz Gajos jako Janek Kos i pies Szarik. Fot. PAP-Witold Rozmysłowicz Dokładny miesiąc i dzień wydarzenia nieustalone.
Zapewne dzięki sukcesowi „Czterech pancernych i psa” powstała historia psa Cywila, nawet w drugim odcinku padła propozycja zmiany imienia Cywila na Szarik. Pierwszy był reprezentant Ludowego Wojska Polskiego, a dokładniej jego wojsk pancernych. Drugi zaś przedstawiciel resortu spraw wewnętrznych, zbrojnego ramienia władzy ludowej – Milicji Obywatelskiej.Nz. Franciszek Pieczka, Włodzimierz Press, Roman Wilhelmi, Janusz Gajos. Fot. Romuald Kropat/TVP PAT
Nz. Jeden z psów grających Szarika i Janusz Gajos. Fot. Romuald Kropat/TVP PATI Cywil, i Szarik przyczynili się też do wzrostu popularności owczarków niemieckich, zwanych potocznie wilczurami, jako rasy. Oba psy weszły do kanonu rodzimej pop-kultury drugiej połowy XX wieku. W serialu „Zmiennicy” (1986) pies milicyjny szukający na lotnisku Okęcie narkotyków w bagażach podróżnych nosi imię Cywil, choć należy do rasy labrador retriever. W serialu „Komisarz Alex” (2011) tytułowy wilczur ogląda jeden z odcinków
