Polskie pociągi pancerne

7 Pułk Ułanów Lubelskich. Pociąg pancerny „Danuta” podczas ćwiczeń pod Mińskiem Mazowieckim, lipiec 1935 roku. Fot. NAC/Witczak-Witaczyński Narcyz, syg. 107-738-67

Pomnik w Tłuszczu ku czci żołnierzy poległych w wojnie polsko-radzieckiej. Fragment uroczystości odsłonięcia pomnika 10 listopada 1933 roku. Widoczny oddział załogi pociągu pancernego na tle swojej jednostki. Fot. NAC/Witold Pikiel/IKC, sygn. 1-U-6269-2

Walki polsko-ukraińskie 1918 – 1919. Wnętrze wagonu pociągu pancernego „Śmiały” – żołnierze przy armacie na stanowisku bojowym. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-366

Pociąg pancerny „Bartosz Głowacki” w 1920 roku podczas wojny polsko-bolszewickiej. Na pierwszym planie wagon artyleryjski z armatą „Maryś” (napis na wieży), widoczni żołnierze obsługi. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-W-1678-2

Typowy austriacki wagon artyleryjski z 1915 pociągu typu V. Zdobyte wagony tego typu były używane w polskich pociągach: „Śmiały” i „Piłsudczyk” w 1920 roku oraz „Śmierć” w 1939 roku – skład ten brał udział w obronie Twierdzy Modlin i był najdłużej działającym pociągiem pancernym (do 28 września 1939), zarazem – najdłużej działającym oddziałem polskiej broni pancernej. Fot. Wikimedia Commons, domena publiczna

Pociąg pancerny „Śmiały” w grudniu 1918 r. (w podpisie błędnie podano rok – por. Małagowski zginął 25 lipca 1919 r.). Fot. Wikimedia Commons/autor nieznany - family album, CC BY-SA 3.0

Pociąg pancerny „Śmiały” w 1920 roku podczas wojny polsko-bolszewickiej. Na pierwszym planie wagon artyleryjski. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-W-1678-1

Pociąg pancerny „Hallerczyk” w czasie wojny polsko-bolszewickiej, 1920 r. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-545

Polski improwizowany pociąg pancerny z 1920 roku. Fot. Wikimedia Commons, domena publiczna

III powstanie śląskie, 1921 r. Powstańczy pociąg pancerny „Kabicz”. W jego skład wchodził beztendrowy parowóz T37 opancerzony oraz dwa wagony dwuosiowe, węglarki żelazne. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-446-1

III powstanie śląskie, 1921 r. Powstańczy pociąg pancerny „Kabicz”. W jego skład wchodził beztendrowy parowóz T37 opancerzony oraz dwa wagony dwuosiowe, węglarki żelazne. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-446-2

III powstanie śląskie, lipiec 1921 r. Powstańczy pociąg pancerny „Halina”. Kolejarze obsługujący działo po zdobyciu dworca w Tarnowskich Górach. Widoczny fragment niemieckiej armaty górskiej kaliber 65 mm. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-445-1

III powstanie śląskie, lipiec 1921 r. Powstańczy pociąg pancerny „Halina” na dworcu w Tarnowskich Górach. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-445-2

III powstanie śląskie, lipiec 1921 r. Powstańczy pociąg pancerny „Halina” na dworcu w Tarnowskich Górach. Widoczna czteroosiowa platforma oraz dwuosiowy wagon artyleryjski. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-445-3

III powstanie śląskie, 1921. Powstańczy pociąg pancerny „Kalina”. Widoczny fragment wagonu artyleryjskiego uzbrojonego we francuską armatę górską 65 mm oraz dowódca pociągu pancernego porucznik G. Lubicz-Zaleski. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-448

Muzeum Czynu Powstańczego w Leśnicy k. Strzelc Opolskich w 1974 roku. Diapozytyw ukazujący pociąg pancerny „Piast” podczas III powstania śląskiego. Fot. NAC/Archiwum Grażyny Rutowskiej, sygn. 40-9-187-10

Msza polowa podczas III powstania śląskiego przed pociągiem pancernym „Kabicz”, na froncie gliwickim. 1921 r. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-H-447

Odsłonięcie pomnika w Tłuszczu ku czci żołnierzy poległych w wojnie polsko-radzieckiej, 10 listopada 1933 roku. Moment składania wieńców przez delegacje wojskowe. Widoczny (w środku) wieniec od jednego z Dywizjonów Pociągów Pancernych. Fot. NAC/Witold Pikiel/IKC, sygn. 1-U-6269-4

Uroczystości pogrzebowe Józefa Piłsudskiego w Krakowie, 18 maja 1935 rok. Pociąg z trumną ze zwłokami Marszałka, prowadzony przez parowóz Os 24, wjeżdża na dworzec kolejowy. Z prawej widoczny pociąg pancerny. Fot. NAC/ Instytut Józefa Piłsudskiego, sygn. 22-24-1

Pociąg pancerny powstańców wielkopolskich „Danuta” w 1919 roku. Fot. Wikimedia Commons/autor nieznany, zeskanowane przez Piotrus z Tadeusz Krawczak, Jerzy Odziemkowski: Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939. Wyd. I. Warszawa: Książka i Wiedza, 1987, seria: Biblioteka Pamięci Pokoleń, ISBN 8305117235; Domena publiczna

7 Pułk Ułanów Lubelskich. Pociąg pancerny „Danuta” podczas ćwiczeń pod Mińskiem Mazowieckim, lipiec 1935 roku. Fot. NAC/Witczak-Witaczyński Narcyz, syg. 107-738-66

Pociąg pancerny „Danuta” w 1939. Kolejno od lewej: wagon artyleryjski, wagon szturmowy, parowóz pancerny, wagon artyleryjski. Na zdjęciu brak platform kolejowych i drezyn. Fot. Wikimedia Commons, domena publiczna

Manewry jesienne na Pomorzu we wrześniu 1937 r. Średni pociąg pancerny Nr 51 „Marszałek”. Fot. NAC/Witold Pikiel/1-W-956-1

Pociąg pancerny 2. Dywizjonu na moście na rzece Świder. Wikimedia Commons/autor nieznany, zeskanowane przez Piotrus z Tadeusz Krawczak, Jerzy Odziemkowski: Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939. Wyd. I. Warszawa: Książka i Wiedza, 1987, seria: Biblioteka Pamięci Pokoleń, ISBN 8305117235; Domena publiczna

Wagon pociągu pancernego „Poznańczyk”, który brał udział w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim i II wojnie. Fot. Wikimedia Commons/ Radomil - Praca własna, CC BY-SA 3.0

Pociąg pancerny Nr 13 „Generał Sosnkowski”, 22 września 1939 r. Tego dnia na miejsce wykolejenia przywieziono Adolfa Hitlera. 10 września 250-kilogramowa bomba Ju 87 uderzyła w skład, który po wybuchu pożaru został zatrzymany i opuszczony przez polskich żołnierzy. Widać jeden z dwóch wagonów artyleryjskich z 75 mm wz. 1902/26 – armatą polową z okresu międzywojennego, powstałą w Polsce poprzez modyfikacje rosyjskich armat wz. 1902. Fot. Wikimedia Commons/Josef Gierse, mój wuj – praca własna, CC BY 3.0

Zbombardowany pociąg pancerny nr 13 „gen. Sosnkowski” na stacji kolejowej w Łochowie. Fotografia lotnicza. 10 września 1939 r. Fot. NAC/Wydawnictwo Prasowe Kraków-Warszawa, sygn. 2-77

Zniszczony pociąg pancerny nr 13 „Generał Sosnkowski” pod Łochowem – 1939 r. Fot. Wikimedia Commons/autor nieznany, zeskanowane przez Piotrus z Tadeusz Krawczak, Jerzy Odziemkowski: Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939. Wyd. I. Warszawa: Książka i Wiedza, 1987, seria: Biblioteka Pamięci Pokoleń, ISBN 8305117235; Domena publiczna

Dywizjon Artylerii Kolejowej – DAKOL, który Dowództwo Marynarki Wojennej zorganizowało w 1947 roku. Fot. Wikimedia Commons, domena publiczna