Kres Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
poniedziałek,
28 grudnia 2009
Nowela grudniowa była ostatnim aktem prawnym PRL, a jednocześnie pierwszym w Rzeczpospolitej Polskiej, na mocy którego de facto III RP powstała.
Jedynie dwie strony objętości, wprowadziły, z punktu widzenia państwa, fundamentalne zmiany.
Te najważniejsze, a przy tym symboliczne, to brak zapisów o przyjaźni z ZSRR i o przewodniej roli partii w życiu politycznym.
Po wyborach z 1989 roku, sejm kontraktowy, oraz wybrany w pełni w sposób wolny senat, ustaliły, że należy powołać specjalne komisje konstytucyjne, które będą miały za zadanie opracowanie nowej ustawy zasadniczej.
Ponieważ jednak dotychczasowa Konstytucja PRL, bazowała ciągle na konstytucji z czasów stalinowskich, izby ustaliły, że niektóre zmiany trzeba będzie przeprowadzić natychmiast.
29 grudnia 1989 roku sejm kontraktowy po długich obradach uchwalił ustawę o zmianie konstytucji PRL, która do historii przeszła jako „Nowela grudniowa”.
Głosowało 347 posłów. Wstrzymało się 11, przeciw był tylko jeden, reszta - za zmianami. Wybrany w pełni w wolnych wyborach senat przyjął je jednogłośnie.
Nowela zmieniła gruntownie treść pierwszego rodziału dotychczasowej konstytucji. Zmiany były fundamentalne. Wśród nowych zasad ustrojowych pojawiły się, zasady demokratycznego państwa prawnego, pluralizmu politycznego, sprawiedliwości społecznej, działalności gospodarczej i ochrony własności.
Z pierwszego rozdziału usunięto też zapisy dotyczące przyjaźni z ZSRR oraz o przewodniej roli PZPR w życiu politycznym.
Wśród zmian, były także te o wydźwięku symbolicznym. W godle Polki, orłu białemu po niemal trzydziestu latach przywrócono koronę.
Nowela grudniowa weszła w życie 31 grudnia 1989 roku - wtedy też życie swoje rozpoczęła oficjalnie Rzeczpospolita Polska, jaką znamy.
Dalsze zmiany ustawy zasadniczej ciągle były jednak potrzebne. Konieczne było uchwalenie Konstytucji RP, czego dokonano dopiero 7 lat później.