Felietony

Filozof, który zagrał filozofa

Większość widzów zapewne kojarzy go z kultowego „Rejsu” z roku 1970. W filmie Marka Piwowskiego grali głównie naturszczycy, a on był jednym z nich. Wcielił się w rolę filozofa, epatującego elokwencją zmanierowanego intelektualisty, który wypowiada słynne zdanie: „Nie mogę być jednocześnie twórcą i tworzywem...”

„Dziady”, „Igraszki z diabłem”, doświadczenia z pociągu i ulicy, zachwyceni robotnicy

Pierwszy odcinek programu „Spis treści” z Andrzejem Doboszem.

zobacz więcej
W prawdziwym życiu Andrzej Dobosz nie epatuje manieryzmem, natomiast ma za sobą studia filozoficzne i polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Wśród jego wykładowców byli Leszek Kołakowski (u niego się doktoryzował) i Jan Kott. Przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego, należał do Klubu Krzywego Koła (w latach 1955-1962 spotkania wolnomyślicieli, krytycznych wobec władz komunistycznych) i Związku Literatów Polskich.

To wtedy, w latach 60., zainteresowała się nim Służba Bezpieczeństwa. Był figurantem (osobą inwigilowaną) o pseudonimie Smentek. W 2005 r. otrzymał od IPN status poszkodowanego, czyli osoby represjonowanej przez system komunistyczny w Polsce.

W roku 1974 Dobosz wyemigrował do Francji. Przez wiele lat prowadził w Paryżu polską księgarnię.

Jest autorem felietonów, które były m.in. publikowane na łamach „Tygodnika Powszechnego” i emitowane w Programie III Polskiego Radia, a także ukazały się w zbiorach „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014). Ponadto ma na swoim koncie opowiadanie „O kapeluszu” (1999). Poza rolą u Piwowskiego wystąpił też w epizodach w filmach: „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (w reżyserii Stanisława Tyma, 2007. Dobosz nawiązywał do roli filozofa z „Rejsu”).

TVP1 wyemituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem: „Spis treści” (co sobota o godz. 12.25) oraz „Z pamięci” (co niedziela o godz. 12.50). Oba programy co piątek można przedpremierowo oglądać w Tygodniku TVP.
„Z pamięci”, odcinek 1. Andrzej Dobosz wspomina Leszka Kołakowskiego
Zobacz też pozostałe odcinki „Z pamięci”. Numery 1-20:
Odcinki programu „Z pamięci” od 21. do 40.:
Zdjęcie główne: Kadr z filmu „Rejs” Marka Piwowskiego, od lewej Stanisław Tym i Andrzej Dobosz. Fot. printscreen YT
Zobacz więcej
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Pożegnanie z Tygodnikiem TVP
Władze Telewizji Polskiej zadecydowały o likwidacji naszego portalu.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Sprzeczne z Duchem i prawem
Co oznacza możliwość błogosławienia par osób tej samej płci? Kto się cieszy, a kto nie akceptuje?
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Autoportret
Andrzej Krauze dla Tygodnika TVP.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Totemy Mashy Gessen w wojnie kulturowej
Sama o sobie mówi: „queerowa, transpłciowa, żydowska osoba”.
Felietony wydanie 22.12.2023 – 29.12.2023
Książki od Tygodnika TVP! Konkurs świąteczny
Co Was interesuje, o czych chcielibyście się dowiedzieć więcej?