Zmierzch współczesnej cywilizacji humanistycznej. Tak można by określić obecną epokę. Symptomy się mnożą. Algorytmy portali społecznościowych przejmują nad nami kontrolę, usiłują wpływać na to, co kupujemy, na kogo głosujemy, a nawet na nasze humory. Autonomiczne samochody nie potrzebują już naszego udziału – zawiozą nas gdzie chcemy (a niebawem mogą stać się tak autonomiczne, że wywiozą nas w tylko sobie znanym kierunku).

Roboty nie tylko potrafią prowadzić z nami skomplikowane konwersacje, ale też roznoszą potrawy w restauracjach, co okazuje się trudniejsze od rozmów z ludźmi, bo nazbyt często rozlewają zupę. Na Dalekim Wschodzie produkuje się erotyczne lalki o skórze miękkiej, jak ludzka, i o ludzkich reakcjach, potrafiące udawać orgazm równie dobrze, jak prawdziwe kobiety.

Najbardziej wyraźny symptom pojawił się jednak w ostatnich dniach. To sprawa małego Alfiego umierającego na nieuleczalną chorobę w szpitalu w Liverpoolu. Celowo piszę, że chłopiec jest umierający, a choroba nieuleczalna. Nie zamierzam tu roztrząsać kwestii medycznych, za uczciwe uznaję diagnozy brytyjskich lekarzy, którzy uznali, że chłopca uratować nie potrafią.

Jeszcze do niedawna sytuacja była prosta: nikt nie był w stanie przed dłuższy czas podtrzymywać życia umierającego człowieka. Jeśli umierał to umierał – i żadna ludzka siła nie była w stanie tego zmienić. Dziś – paradoksalnie, dlatego, że medycyna poczyniła wielkie postępy – coraz częściej to my sami (rodzina, lekarze, sędziowie) musimy podejmować decyzje o odesłaniu człowieka na inny świat.

Pojawiło się pojęcie „uporczywej terapii”. Wszyscy się zgadzają, że państwo – publiczna służba zdrowia – nie musi przez długi czas w sztuczny sposób, ponosząc duże koszty, utrzymywać przy życiu człowieka, który bez wsparcia skomplikowanych medycznych urządzeń żyć nie będzie, a wyleczyć się go nie da.

Sprawa Alfiego wygląda jednak nieco inaczej. Bo znaleźli się ludzie, którzy gotowi są podtrzymywać chłopca przy życiu i ponosić koszty „uporczywej terapii”. Jednak brytyjski sąd uznał, że lepiej by chłopiec umarł, niż żeby wyjechał do szpitala we Włoszech. Aby nie przedłużać jego cierpień.

I tu wracamy do zmierzchu naszej cywilizacji. Humanizm się wynaturzył, stał się zaprzeczeniem samego siebie. Afirmacja istoty ludzkiej, dążenie do tego, aby ludzie – wszyscy ludzie – mieli zapewnione szczęście, godność, aby mogli się rozwijać, zamieniły się w egoizm i kult „jakości życia”. W imię tej „jakości” kobieta potrafi przeprowadzić aborcję, bo „60 metrów kwadratowych ze wszystkimi książkami i zabawkami dzieci jest trochę ciasne”. W imię „jakości życia” – aby już się nie męczyli cierpiąc na przeróżne choroby lub choćby wchodząc po schodach – uśmierca się niedołężniejących staruszków w szwajcarskich ośrodkach eutanazyjnych, teoretycznie za ich zgodą. Choć coraz częściej ma w tym udział rodzina, która także po śmierci dziadka lub babci polepszy swoją „jakość życia”.

Alfie – mam wrażenie – także padł ofiarą tego kultu. Brytyjski sędzia nie tylko stwierdził, że ratowanie chłopca nie ma medycznego sensu. Posunął się znacznie dalej – zakazując przewiezienia go do Włoch postanowił, że życia tak marnej jakości ratować nie wolno.

Trochę w tym eutanazji, trochę eugeniki, wiele okrucieństwa i bezduszności. Najbardziej jednak przerażające jest to, że historia małego Brytyjczyka może być zapowiedzią tego, co czeka ludzkość w nadchodzącej nowej epoce po-humanizmu.

– Dominik Zdort