Zapewne niektórzy na słowo „sieć” lekko się uśmiechnęli, ale fakty są takie, że niespełna siedmiokilometrowa linia, przebiegająca pod Wisłą z zachodu na wschód miasta, ogromnie zmienia układ komunikacyjny miasta.

Jak teraz wypadamy na tle Europy? Ciągle niezbyt okazale, szczególnie w porównaniu z zachodnimi aglomeracjami, ale i tak nie ma się czego wstydzić. Niektóre stolice o metrze mogą tylko pomarzyć.

Warszawa była 19. stolicą Europy, która doczekała się metra. I linię otworzono niespełna 20 lat temu, 7 kwietnia 1995 roku. Po mieście krążył wtedy dowcip, że bez podziemnej kolejki na kontynencie została już tylko albańska Tirana, choć oczywiście nie była to prawda. Bo metra nie było wtedy w wielu innych stolicach m.in. w Kopenhadze, Sofii, Dublinie, Genewie, Wilnie, Bratysławie czy Belgradzie. Tylko dwa pierwsze miasta doczekały się podziemnej kolejki.

Chiny na czele

Na świecie sieci metra najbardziej intensywnie rozwijają się obecnie w Chinach. W Szanghaju I linię metra otworzono ledwie dwa lata wcześniej, niż u nas. Ale przez ponad 20 lat powstały tam aż… 263 stacje i ponad pół tysiąca (!) kilometrów sieci. To obecnie najdłuższe metro globu.

Tylko nieco krótsza jest sieć w Pekinie – ma 465 km i 232 stacje. Na podium znalazło się też miasto europejskie. Tak, macie racje, chodzi o Londyn – 402 km i 270 stacji.

Pierwsze na świecie

Londyńskie metro jest też tym najstarszym na świecie. Pierwsza linia ruszyła już na początku 1863 roku, gdy nad Wisłą szykowano się do powstania styczniowego. Już w latach 20. XX wieku londyńskie metro miało automatycznie rozsuwane drzwi w wagonach i biletomaty. Do wybuchu II wojny światowej w brytyjskiej stolicy było już 10 linii.

Lineposters- World Famous Subway Map - http://t.co/vOdDwgyC0Z pic.twitter.com/FrA2Ci8yds

— lifestyler (@lifestylerstore) grudzień 15, 2013

W XIX wieku metro pojechało jeszcze w Glasgow i Budapeszcie (1896 r.) oraz w Chicago (1897 r.). W 1900 podziemnej kolejki doczekał się Paryż. Inny rekord dzierży z kolei Nowy Jork – to miasto ma najwięcej na świecie stacji metra. Jest ich w amerykańskiej metropolii aż 468! Pojechać tam też można największą liczbą linii – 27. Nowojorskie jest też jednym z trzech, które jeżdżą całą dobę. Pozostałe są w Chicago i w Kopenhadze.

W Europie, poza Londynem najdłuższe sieci metra mają Moskwa – 325 km, Madryt – 293 km, Paryż – 214 km, Berlin – 151 km, Petersburg – 112 km, Sztokholm – 105 km, Hamburg – 104 km i Barcelona – 102 km. Warszawa ze swoimi 29 km wygląda tu dość skromnie. Ale też powyższe metropolie są w większości dużo większe i ludniejsze od polskiej stolicy.

Nie jest najgorzej, ale...

W porównaniu z sieciami metra z naszego regionu nie wypadamy już aż tak blado, choć wciąż dużo nam brakuje... Dla porównania praskie metro, które powstało już w 1974 roku, składa się z trzech linii i liczy 59 km. Ostatni odcinek otworzono tam w 2008 roku (4 km i 3 stacje na linii C). Metro w Pradze jest też jednym z najbardziej obciążonych w Europie, bo przewozi rocznie ok. 580 mln pasażerów. Warszawskim rocznie podróżuje rocznie ok. 150 mln osób (czyli ok. 500 tys. dziennie).

W Mińsku można korzystać z dwóch linii podziemnej kolejki. Ich długość jest niewiele większa, niż naszego metra i wynosi 37 km. Z sieci tej, podobnie jak w Pradze, korzysta więcej osób, niż u nas, czyli niespełna 330 mln rocznie i ok. 900 tys. dziennie. Sieć jest konsekwentnie przedłużana, ostatnią nową stację otwarto w czerwcu 2014 roku. Z kolei w Sofii, która doczekała się metra trzy lata po Warszawie, też są dwie linie, o łącznej długości 31 km. Co ciekawe obie linie łączą się w dwóch miejscach, bo ruszają z jednej stacji na północy miasta, aby ponownie skrzyżować się w centrum. Dziennie z sieci korzysta ok. 300 tys. osób. Władze miasta planują rozbudowę obydwu linii i budowę trzeciej, która w dwóch miejscach przetnie dwie pozostałe. Ta ostatnia ma powstać do 2018 roku.

Najstarsza sieć

Również niewiele dłuższa od warszawskiej sieci jest sieć w Budapeszcie – przypomnijmy, że jest to najstarsze metro kontynentalnej Europy. Choć są tam aż cztery linie, to cała sieć ma „tylko” nieco ponad 38 km. I najmłodsza jest ta IV linia, tzw. zielona, którą otworzono w marcu 2014. Przebiega pod Dunajem, liczy 7,4 km i ma 10 stacji. Ogółem z węgierskiego metra korzysta dziennie 1,2 mln ludzi, a rocznie 460 mln osób.

A cztery linie znajdziemy też w Bukareszcie (1979 r.), ale są one dużo dłuższe niż w Budapeszcie i liczą niespełna 70 km. Jest tam też 51 stacji. Od 2011 roku trwa budowa piątej linii, która będzie liczyć 7,2 km i 10 stacji. Koniec prac zaplanowano dopiero na 2017 rok. Dziennie z bukaresztańskiego metra - choć jest dużo większe od warszawskiego - korzysta 600 tys. pasażerów, czyli ledwie o 100 tys. więcej niż u nas.

Warszawę – jako metropolię – często porównuje się do Wiednia, który ma podobną do polskiej stolicy powierzchnię i liczbę ludności. Tam jednak istnieje aż 5 linii U-Bahn, które liczą aż 80 km. Metro ruszyło w 1976 roku i wciąż się rozwija. Ostatnio trzy nowe stacje na linii U2 otworzono w październiku 2013 roku.

Nie ma jednej linii

Co ciekawe linie mają numerację od U1 do U6. Nie ma linii U5, która od dawna jest planowana, ale wciąż nie powstała. Dopiero w zeszłym roku zaprezentowano jej ostateczną trasę. Do 2019 roku sieć ma się zwiększyć o 10 km, chodzi m.in. p przedłużenie linii U1. Dziennie z metra korzysta 1,3 mln wiedeńczyków, a rocznie jest to 567 mln.

Porównywalne z Wiedniem jest też metro w Kijowie. Liczy niespełna 70 km i ma trzy linie, ale przewozi dziennie 1,4 mln ludzi. Powstało już w 1960 roku i było trzecim na terenie byłego Związku Radzieckiego po Moskwie i Petersburgu. Jedną z najsłynniejszych stacji jest Arsenalna, która leży aż 105 metrów pod ziemią i tym samym jest najgłębsza na świecie. Czemu tak głęboko? Usytuowano ją bowiem pod skarpą obok Dniepru.

Podobnie jak w innych miastach, także tu sieć wciąż jest rozbudowywana. Ostatnio nowe odcinki powstały w grudniu 2010 roku. Otworzono wtedy cztery nowe stacje. W budowie jest linia numer 4, która ma mieć 16 stacji i 20 km. Otwarcie zaplanowano na 2017 rok.

Mniejsze od naszego

Ale są w Europie miasta, gdzie linie metra są znacznie krótsze, niż w Warszawie. Choć metro w Kopenhadze, które jeździ od 2002 roku, również ma dwie linie i 22 stacje, to liczy tylko 20,4 km. Dziewięć stacji znajduje się na trasie obydwu linii, które potem się rozgałęziają. Rocznie korzysta z sieci 55 mln osób. Ostatni odcinek został zbudowany w 2007 roku. W budowie są linie M3 i M4, które mają stworzyć pierścień wokół centrum miasta. Otwarcie zaplanowano na 2020 rok.

---

Zadebiutowała II linia warszawskiego metra

---

Podobna sieć znajduje się w Helsinkach. Tam są również dwie linie, które mają w sumie 21 km i 17 stacji. Dziennie z sieci korzysta ok. 170 tys. pasażerów, a rocznie ok. 62 mln. Kolejka ruszyła w 1982 roku i jest najdalej na północ położoną siecią na świecie. Podobnie jak w Kopenhadze, także tutaj dwie linie spotykają się na wspólnym odcinku.

Najmniejsze miasto

Jeszcze krótsze jest metro w Lozannie – ma niecałe 6 km. Otworzono je w 2008 roku. Szwajcarskie miasto stało się tym samym najmniejszym na świecie z siecią metra. Wlicza się do niej linię M1 z 1991 roku, ale jest to bardziej szybki tramwaj, gdzie pojedyncze przystanki – podobnie jak chociażby w Krakowie – znalazły się pod ziemią. Wcześniej najmniejszym miastem z metrem było francuskie Rennes, które posiada metro od 2002 roku, a linia liczy niecałe 10 km.

Przypomnijmy, że od 8 marca warszawskie metro ma dwie linie i liczy 29,2 km. Pasażerowie mogą korzystać z 28 stacji (21 na I linii i 7 na II linii).

– Piotr Wilczarek