Zabrał kapelusz dygnitarzowi, drugiej osobie po Gomułce

Felietony

Zabrał kapelusz dygnitarzowi, drugiej osobie po Gomułce

piątek, 8 czerwca 2018

Udostępnij:

Na premierę do Erwina Axera przyjeżdżali również dygnitarze. Kiedyś zawitał wicemarszałek Zenon Kliszko, główny ideolog partii. Skończyło się nerwowym bieganiem po mieście. Andrzej Dobosz wspomina utalentowanego reżysera w 10. odcinku programu „Z pamięci”.

Pisał życzliwie nawet o recenzentach z „Trybuny Ludu”

O trzech publikacjach Andrzeja Biernackiego: „Abeandry”, „Portrety uczonych polskich” oraz „Zatajony artysta. O Wacławie Borowym 1890-1950” opowiada Andrzej Dobosz w 10. odcinku programu „Spis treści”.

zobacz więcej

Erwin Axer, urodziny w 1917 we Lwowie, przed wojną zaczął studia w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, na wydziale reżyserii u Leona Shillera. Jednym z jego wykładowców, bardzo zapamiętanym, był Jerzy Stempowski.

Po wojnie Axer zaczął reżyserować w teatrze najpierw w Łodzi, potem w Warszawie, gdzie został dyrektorem Teatru Współczesnego na Mokotowskiej. Jego kierownikiem lietarckim był redaktor powstałego w 1956 roku „Dialogu” Adam Tarn. Obaj znali wiele języków.

W tym „Dialogu” często ukazywały się sztuki zachodnich dramaturgów, jeszcze niewystawiane w świecie. Pewne premiery Friedricha Durrenmatta czy Maxa Frischa były wystawiane najpierw w Warszawie, a dopiero potem w Szwajcarii.

Teatr Współczesny w pewnym okresie był jakby najważniejszym teatrem w Warszawie. Na premierę przyjeżdżali tam też dygnitarze. Kiedyś do teatru przyjechał wicemarszałek Zenon Kliszko, główny ideolog partii, druga osoba po Władysławie Gomułce. Kliszko został oczywiście wprowadzony do gabinetu dyrektora i tam się rozebrał. Potem zaczęło się przedstawienie.

„Z pamięci”, odcinek 10. Andrzej Dobosz wspomina Erwina Axera

Lenin siedział obok Lenina i tak przez osiem rzędów wielkiego teatru. Polski reżyser zaciskał zęby. Bał się jak w oflagu?

O „Ćwiczeniach pamięci” Erwina Axera opowiada Andrzej Dobosz w 9. odcinku programu „Spis treści”.

zobacz więcej

W czasie spacerów w Łazienkach w towarzystwie Erwina Axera, Ewy Starowiejskiej i Jerzego Timoszewicza rozmowy dotyczyło wszystkiego. Z tym że ja starałem się mówić jak najmniej i najwyżej zadawać pytania.

– Andrzej Dobosz,
filozof i polonista, autor felietonów – w tym zbiorów „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014) – oraz opowiadania „O kapeluszu” (1999). Doktoryzował się u Leszka Kołakowskiego, przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego. Był inwigilowany przez SB, w 2005 r. otrzymał od IPN status osoby represjonowanej. W 1974 r. wyemigrował do Francji, prowadził w Paryżu polską księgarnię. Zagrał epizody w wielu filmach: „Rejsie” (Marek Piwowski, 1970), „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (Stanisław Tym, 2007; Dobosz nawiązywał do swej roli filozofa z „Rejsu”).

Tygodnik TVPPolub nas

TVP1 emituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem: „Spis treści” (co sobota, godz. 12.25) oraz „Z pamięci” (co niedziela, godz. 12.50). Programy te co piątek można przedpremierowo oglądać w Tygodniku TVP.