Felietony

Zwiedziony nadziejami, w 1956 r. taternik i narciarz przyjechał do Warszawy

piątek,

Friedrich Dürrenmatt nie zgadzał się na wystawienie „Wizyty starszej pani” w Polsce, żeby nie była to krwawa satyra antykapitalistyczna. Andrzej Ziemilski odwiedził go i wytłumaczył, że cokolwiek w Polsce się wystawia, wszystko to jest traktowane jako satyra antysowiecka. I Dürrenmatt zgodził się, sztukę pokazano w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, tylko oczywiście trudno tam było dopatrzyć się jakichś akcentów antysowieckich. Andrzej Dobosz w 59. odcinku programu „Z pamięci”.

Fotel był jeden, tylko siedzący się zmieniali

„Tak mnie zachwycił, że po nim nie oglądałem już nic, wychodziłem”.

zobacz więcej
Urodzony we Lwowie, Andrzej Ziemilski był synem domowego lekarza rodziny Steinhausów. Konspiracyjnie zrobił maturę i zaczął studia na tajnej Politechnice Warszawskiej. Po wojnie zapisał się na uniwersytet na studia socjologii.

Andrzej przed wojną wszelkie wolne chwile spędzał chętnie na nartach. Tak, że w 1950 roku pojechał do Zakopanego i po zdaniu odpowiednich egzaminów latem był instruktorem taternickim, a zimą instruktorem narciarskim i to było podstawą jego utrzymania.

W 1956 roku – zwiedziony, jak my wszyscy, nadziejami – przyjechał do Warszawy i przez kilka tygodni był współpracownikiem „Trybuny Ludu”, gdzie go poznałem.

Znał doskonale języki. W 1957 roku wyjechał do Szwecji na kongres nauczania narciarstwa. Po powrocie zajął się równocześnie narciarstwem i socjologią sportu. Jeżdżąc na przykład jako narciarz do Szwajcarii, przy okazji mógł załatwić takie sprawy: dla „Dialogu” przetłumaczono „Wizytę starszej pani” Friedricha Dürrenmatta, ale Dürrenmatt nie zgadzał się na wystawienie sztuki w Polsce, żeby nie była to krwawa satyra antykapitalistyczna. Ziemilski odwiedził Dürrenmatta i wytłumaczył mu, że cokolwiek w Polsce się wystawia, wszystko to jest traktowane jako satyra antysowiecka. I Dürrenmatt zgodził się na wystawienie sztuki w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, tylko oczywiście trudno tam było dopatrzyć się jakichś akcentów antysowieckich.

Dopiero w wolnej Polsce wydał tom opowiadań „Dobry Niemiec”, dotyczących wojny i pierwszych miesięcy powojennych. W 1944 roku z przyjacielem są w górach na nartach i tam widzą niemieckiego żołnierza. Błyskawicznie patrzą po sobie i myślą, że za chwilę jeden z nich rzuci się, drugi wyrwie Niemcowi pistolet z kabury, zaduszą go i zakopią w śniegu. I wtedy Niemiec prosi ich o ogień. Oni podają mu zapałki i po tym akcie zbliżenia nie mają już siły na wykonanie zamierzonego planu – odjeżdżają na nartach.

Potem spotykałem go wielokrotnie i za każdym razem to były zajmujące rozmowy o wszystkim. O sytuacji, o lekturach, bardzo były to ożywiające spotkania umysłowo .
Andrzej Dobosz w 59. odcinku programu „Z pamięci” o Andrzeju Ziemilskim

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy


– Andrzej Dobosz,
filozof i polonista, autor felietonów – w tym zbiorów „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014) – oraz opowiadania „O kapeluszu” (1999). Doktoryzował się u Leszka Kołakowskiego, przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego. Był inwigilowany przez SB, w 2005 r. otrzymał od IPN status osoby represjonowanej. W 1974 r. wyemigrował do Francji, prowadził w Paryżu polską księgarnię. Zagrał epizody w wielu filmach: „Rejsie” (Marek Piwowski, 1970), „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (Stanisław Tym, 2007; Dobosz nawiązywał do swej roli filozofa z „Rejsu”).


W każdą sobotę i niedzielę TVP1 emituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem „Z pamięci”. Widzowie poznali też jego wcześniejsze programy „Spis treści”. Co piątek przedpremierowo można obejrzeć emitowany właśnie cykl na stronach Tygodnika TVP.
Zobacz też pozostałe odcinki „Z pamięci”. Numery 1-20: 
teraz odtwarzane
„Z pamięci”, odcinek 20. Andrzej Dobosz wspomina Leopolda Tyrmanda, cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 19. Andrzej Dobosz wspomina Melchiora Wańkowicza
„Z pamięci”, odcinek 18. Andrzej Dobosz wspomina Jana Himilsbacha
„Z pamięci”, odcinek 17. Andrzej Dobosz wspomina Pawła Hertza, cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 16. Andrzej Dobosz wspomina Pawła Hertza, cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 15. Andrzej Dobosz wspomina Adama Mauersbergera
„Z pamięci”, odcinek 14. Andrzej Dobosz wspomina Ogród Botaniczny UW
„Z pamięci”, odcinek 13. Andrzej Dobosz wspomina Jana Kotta – część 2.
„Z pamięci”, odcinek 12. Andrzej Dobosz wspomina Jana Kotta – część 1.
„Z pamięci”, odcinek 11. Andrzej Dobosz wspomina Andrzeja Biernackiego
„Z pamięci”, odcinek 10. Andrzej Dobosz wspomina Erwina Axera
„Z pamięci”, odcinek 9. Andrzej Dobosz wspomina kawiarnię „Czytelnik”
„Z pamięci”, odcinek 8. Andrzej Dobosz wspomina kawiarnię „Lajkonik”
„Z pamięci”, odcinek 7. Andrzej Dobosz wspomina Antoniego Słonimskiego, cz.2
„Z pamięci”, odcinek 6. Andrzej Dobosz wspomina Antoniego Słonimskiego cz.1
„Z pamięci”, odcinek 5. Andrzej Dobosz wspomina Jerzego Stempowskiego
„Z pamięci”, odcinek 4. Andrzej Dobosz wspomina kawiarnię „U Literatów”
„Z pamięci”, odcinek 3. Andrzej Dobosz wspomina Jana Józefa Lipskiego
„Z pamięci”, odcinek 2. Andrzej Dobosz wspomina kawiarnię Państwowego Instytutu Wydawniczego
„Z pamięci”, odcinek 1. Andrzej Dobosz wspomina Leszka Kołakowskiego
Odcinki programu „Z pamięci” od 21. do 40.:
teraz odtwarzane
„Z pamięci”, odcinek 40. Andrzej Dobosz o Konstantym Puzynie
„Z pamięci”, odcinek 39. Andrzej Dobosz o Jerzym Grotowskim – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 38. Andrzej Dobosz o Jerzym Grotowskim – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 37. Andrzej Dobosz o Marianie Brandysie
„Z pamięci”, odcinek 36. Andrzej Dobosz o Marku Hłasce
„Z pamięci”, odcinek 35. Andrzej Dobosz o Janie Dürr-Durskim
„Z pamięci”, odcinek 34. Andrzej Dobosz o Hotelu Bristol
„Z pamięci”, odcinek 33. Andrzej Dobosz o Annie Micińskiej
„Z pamięci”, odcinek 32. Andrzej Dobosz o Karolu Estreicherze
„Z pamięci”, odcinek 31. Andrzej Dobosz o Franciszku Starowieyskim – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 30. Andrzej Dobosz o Franciszku Starowieyskim – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 29. Andrzej Dobosz o Janie Lebensteinie – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 28. Andrzej Dobosz o Janie Lebensteinie – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 27. Andrzej Dobosz o Jerzym Pomianowskim – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 26. Andrzej Dobosz o Jerzym Pomianowskim – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 25. Andrzej Dobosz o Irenie Szymańskiej – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 24. Andrzej Dobosz o Irenie Szymańskiej – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 23. Andrzej Dobosz o twórczości Stanisława Baja
„Z pamięci”, odcinek 22. Andrzej Dobosz wspomina Leopolda Tyrmanda, cz. 3
„Z pamięci”, odcinek 21. Andrzej Dobosz wspomina Leopolda Tyrmanda, cz. 2
Odcinki programu „Z pamięci” od 41. do 60.:
teraz odtwarzane
Andrzej Dobosz w 60. odcinku programu „Z pamięci” o Hugo Steinhausie – cz. 1
Andrzej Dobosz w 59. odcinku programu „Z pamięci” o Andrzeju Ziemilskim
Andrzej Dobosz w 58. odcinku programu „Z pamięci” o Danielu Szczechurze
Andrzej Dobosz w 57. odcinku programu „Z pamięci” o Macieju Bednarkiewiczu
Andrzej Dobosz w 56. odcinku programu „Z pamięci” o Janie Strzeleckim
Andrzej Dobosz w 55. odcinku programu „Z pamięci” o Edwardzie Wendem
Andrzej Dobosz w 54. odcinku programu „Z pamięci” o ojcu Andrzeju i synu Andrzeju Krzysztofie Wróblewskich
Andrzej Dobosz w 53. odcinku programu „Z pamięci” o Wiktorze Woroszylskim
Andrzej Dobosz w 52. odcinku programu „Z pamięci” o Wacławie Zawadzkim
Andrzej Dobosz w 51. odcinku programu „Z pamięci” o Marii Anto
Andrzej Dobosz w 50. odcinku programu „Z pamięci” o Wojciechu Ziembińskim
Andrzej Dobosz w 49. odcinku programu „Z pamięci” o Barbarze Zbrożynie
Andrzej Dobosz w 48. odcinku programu „Z pamięci” o Juliuszu Wiktorze Gomulickim
„Z pamięci”, odcinek 47. Andrzej Dobosz o Marii Dernałowicz
„Z pamięci”, odcinek 46. Andrzej Dobosz o Bogdanie Konopce
„Z pamięci”, odcinek 45. Andrzej Dobosz o Jerzym Główczewskim – cz. 2
„Z pamięci”, odcinek 44. Andrzej Dobosz o Jerzym Główczewskim – cz. 1
„Z pamięci”, odcinek 43. Andrzej Dobosz o Jakubie Karpińskim
„Z pamięci”, odcinek 42. Andrzej Dobosz o Hotelu Europejskim
„Z pamięci”, odcinek 41. Andrzej Dobosz o Bohdanie Korzeniewskim
Odcinki programu „Z pamięci” od 61. do 80.:
teraz odtwarzane
Andrzej Dobosz w 80. odcinku programu „Z pamięci” o Stefanie Swieżawskim
Andrzej Dobosz w 79. odcinku programu „Z pamięci” o Zbigniewie Makowskim
Andrzej Dobosz w 78. odcinku programu „Z pamięci” o Jacku Woszczerowiczu
Andrzej Dobosz w 77. odcinku programu „Z pamięci” o Aleksandrze Kobzdeju – cz. 2
Andrzej Dobosz w 76. odcinku programu „Z pamięci” o Aleksandrze Kobzdeju – cz. 1
Andrzej Dobosz w 75. odcinku programu „Z pamięci” o Ireneuszu Iredyńskim
Andrzej Dobosz w 74. odcinku programu „Z pamięci” o Zbigniewie Herbercie
Andrzej Dobosz w 73. odcinku programu „Z pamięci” o Stanisławie Jerzym Lecu
Andrzej Dobosz w 72. odcinku programu „Z pamięci” o Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie
Andrzej Dobosz w 71. odcinku programu „Z pamięci” o Centrum Dialogu w Paryżu
Andrzej Dobosz w 70. odcinku programu „Z pamięci” o Eustachym Kossakowskim
Andrzej Dobosz w 69. odcinku programu „Z pamięci” o pchlich targach w Paryżu – cz. 2
Andrzej Dobosz w 68. odcinku programu „Z pamięci” o pchlich targach w Paryżu – cz. 1
Andrzej Dobosz w 67. odcinku programu „Z pamięci” o Żoliborzu – cz. 2
Andrzej Dobosz w 66. odcinku programu „Z pamięci” o Żoliborzu – cz. 1
Andrzej Dobosz w 65. odcinku programu „Z pamięci” o Marii i Stanisławie Ossowskich – cz. 2
Andrzej Dobosz w 64. odcinku programu „Z pamięci” o Marii i Stanisławie Ossowskich – cz. 1
Andrzej Dobosz w 63. odcinku programu „Z pamięci” o Jerzym Timoszewiczu – cz. 2
Andrzej Dobosz w 62. odcinku programu „Z pamięci” o Jerzym Timoszewiczu – cz. 1
Andrzej Dobosz w 61. odcinku programu „Z pamięci” o Hugo Steinhausie – cz. 2
Zdjęcie główne: Kolejka linowa z Kuźnic na Kasprowy Wierch. Transport nart w platformie przymocowanej na zewnątrz wagonika pasażerskiego, 1936 r. Fot. NAC/IKC, sygn. 1-G-3825-3
Zobacz więcej
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Pożegnanie z Tygodnikiem TVP
Władze Telewizji Polskiej zadecydowały o likwidacji naszego portalu.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Sprzeczne z Duchem i prawem
Co oznacza możliwość błogosławienia par osób tej samej płci? Kto się cieszy, a kto nie akceptuje?
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Autoportret
Andrzej Krauze dla Tygodnika TVP.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Totemy Mashy Gessen w wojnie kulturowej
Sama o sobie mówi: „queerowa, transpłciowa, żydowska osoba”.
Felietony wydanie 22.12.2023 – 29.12.2023
Książki od Tygodnika TVP! Konkurs świąteczny
Co Was interesuje, o czych chcielibyście się dowiedzieć więcej?