Profesor zapadł na tajemniczą chorobę. Nie rozpoznali jej nawet we Francji

Felietony

Profesor zapadł na tajemniczą chorobę. Nie rozpoznali jej nawet we Francji

piątek, 13 września 2019

Udostępnij:

„Ich prace zaczynały się od szczegółowego ustalenia, co znaczy jakie słowo. Co jest opisem, a co jest opowiadaniem o faktach. Co jest relacją, co jest wyprowadzeniem wniosków. Co znaczy dobry, co znaczy zły”. Andrzej Dobosz w 65. odcinku programu „Z pamięci” opowiada o Marii i Stanisławie Ossowskich – cz. 2.

Uważał Marksa za wybitnego myśliciela, polemizował z marksizmem ideologa PZPR

A ponieważ marksiści traktują teksty Marksa jak religijne, i on, i żona zostali odsunięci od nauczania.

zobacz więcej

Była to taka wyjątkowa para profesorska. Nawet Tadeusz i Janina Kotarbińscy, mieszkający w Śródmieściu, byli jakby bardziej oddaleni od siebie niż oni. Wiele ich tekstów na temat metodologii nauk było pisanych wspólnie. A te, które były ich indywidualnym dziełem, każde z nich czytało pracę drugiego i dzieliło się uwagami.

Państwo Ossowscy oboje wyjeżdżali na kongresy, z tym że w latach 60. pani Maria została zawiadomiona przez ministerstwo, że nie dostanie paszportu na kongres odbywający się w Stanach Zjednoczonych. I wtedy w kwietniu wysłała list do organizatorów kongresu, że niestety między 19 a 24 lipca będzie chorowała.

Mieli krąg zajmujących uczniów. Do starszego pokolenia należał Klemens Szaniawski, najmłodszym uczniem był Jakub Karpiński. Tak jakoś organizowali swoje zajęcia, że razem wyruszali z Żoliborza autobusem 116. Ponieważ nauczyłem się już kiedy oni jeżdżą, starałem się jeździć w tych samych porach i słuchanie ich rozmów było ważnym uzupełnieniem studiów.

Uczęszczałem na ich zajęcia. Spotykałem ich najpierw oboje, a potem samą panią Marię na wszelkich dobrych koncertach.

Oni przede wszystkim mieli za sobą doskonałą szkołę logiczną i ich prace zaczynały się od szczegółowego ustalenia, co znaczy jakie słowo. Co jest opisem, a co jest opowiadaniem o faktach. Co jest relacją, co jest wyprowadzeniem wniosków. Co znaczy dobry, co znaczy zły.

W roku 1963 profesor Ossowski zapadł na tajemniczą, nieznaną chorobę. Leczono go w klinice neurologicznej warszawskiej Akademii Lekarskiej. Nie umiano rozpoznać choroby. Został wysłany do Francji, tam też nie poradzono sobie. Spędzał czas na południu Francji, gdzie dobre powietrze czyniło na nim łagodną poprawę.

W listopadzie 1963 roku dowieziono go na uniwersytet i niemal leżąc w fotelu wygłosił do wszystkich swoich współpracowników i uczniów jakby ostatni wykład, przerywając zdania, w którym opowiedział, czym się jeszcze zamierzał zająć i jakie badania warto podjąć w przyszłości.

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy

– Andrzej Dobosz,
filozof i polonista, autor felietonów – w tym zbiorów „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014) – oraz opowiadania „O kapeluszu” (1999). Doktoryzował się u Leszka Kołakowskiego, przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego. Był inwigilowany przez SB, w 2005 r. otrzymał od IPN status osoby represjonowanej. W 1974 r. wyemigrował do Francji, prowadził w Paryżu polską księgarnię. Zagrał epizody w wielu filmach: „Rejsie” (Marek Piwowski, 1970), „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (Stanisław Tym, 2007; Dobosz nawiązywał do swej roli filozofa z „Rejsu”).

Tygodnik TVPPolub nas

W każdą sobotę i niedzielę TVP1 emituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem „Z pamięci”. Widzowie poznali też jego wcześniejsze programy „Spis treści”. Co piątek przedpremierowo można obejrzeć emitowany właśnie cykl na stronach Tygodnika TVP.

Zobacz też pozostałe odcinki „Z pamięci”. Numery 1-20: