Felietony

Historyk, który Trylogię Sienkiewicza nazwał Biblią polskości

Przy czym zdawał sobie sprawę, co w Trylogii jest zaokrągleniem czy nawet pomyłką autora, uważał jednak, że jest ona ważna jako główne dzieło kształtujące świadomość narodową Polaków.

Andrzej Dobosz wspomina Janusza Tazbira w 100. odcinku programu „Z pamięci”.

Wyjechał do Izraela i opisał walkę frakcji w Komitecie Centralnym PZPR

Pokazywał niegodziwość obu stron, z tezą, że w naszym interesie jest wewnętrzny spór w partii, bowiem wytraca ona siły, które byłyby skierowane przeciwko nam wszystkim – narodowi polskiemu.

zobacz więcej
Janusz Tazbir był pisarzem i profesorem historii. Między 1952 a 2011 rokiem wydał 25 własnych książek i był współautorem czterech innych. Są to prace profesora historii, za każdym razem jednak tak napisane, że normalny czytelnik czyta je z wielkim zainteresowaniem.

Interesował się przede wszystkim wiekiem XVII i XIX oraz Trylogią Henryka Sienkiewicza, którą – powtarzając czyjeś określenie – nazwał Biblią polskości. Przy czym zdawał sobie sprawę, co w Trylogii jest zaokrągleniem czy nawet pomyłką autora, uważał jednak, że jest ona ważna jako główne dzieło kształtujące świadomość narodową Polaków.

Brał niesłychanie żywy udział w życiu umysłowym. Wygłaszał prelekcje, uczestniczył w dyskusjach, sesjach naukowych, zarówno w Instytucie Historii, którego był pracownikiem i jakiś czas dyrektorem, jak i w Instytucie Badań Literackich, czy w Muzeum Literatury.

Brał dwa razy w miesiącu udział w takich seminariach Zakładu Historii i Nauki, prowadzonych przez doktora Andrzeja Biernackiego, gdzie parokrotnie występował jako prelegent, natomiast za każdym razem jako dyskutant.

Janusz Tazbir : – Czy Polska miała wówczas, jako państwo, wielką szansę radykalnej reformy ustroju, wkroczenia na drogę państwa silnego, jeśli nie absolutnego na wzór zachodni, i czy Zygmunt III przyczynił się w jakiś sposób do zaprzepaszczenia tej szansy, poprzez nieumiejętną politykę, ujemne cechy charakteru, złe zagrania?

Ilekroć wchodziłem do czytelni Instytutu Badań Literackich na parterze Pałacu Staszica, na ogół widziałem go tam w czytelni. Miał przed sobą kilka poważnych książek, jak i pospiesznie przeglądał prasę.

W jego tekstach wszystko wydawało mi się dopowiedziane do końca. Nie było tam rzeczy, o które chciałbym jeszcze dopytać. Samo istnienie tego, że wejdę do czytelni i go zobaczę, albo że idąc Nowym Światem zobaczę, jak idzie przede mną i ogląda wystawy w księgarni, było takim naturalnym momentem życia na Nowym Świecie i Krakowskim Przedmieściu.
Andrzej Dobosz w 100. odcinku programu „Z pamięci” o Januszu Tazbirze

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy


– Andrzej Dobosz,
filozof i polonista, autor felietonów – w tym zbiorów „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014) – oraz opowiadania „O kapeluszu” (1999). Doktoryzował się u Leszka Kołakowskiego, przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego. Był inwigilowany przez SB, w 2005 r. otrzymał od IPN status osoby represjonowanej. W 1974 r. wyemigrował do Francji, prowadził w Paryżu polską księgarnię. Zagrał epizody w wielu filmach: „Rejsie” (Marek Piwowski, 1970), „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (Stanisław Tym, 2007; Dobosz nawiązywał do swej roli filozofa z „Rejsu”).



W każdą sobotę i niedzielę TVP1 emituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem „Z pamięci”. Widzowie poznali też jego wcześniejsze programy „Spis treści”. Co piątek można obejrzeć emitowany właśnie cykl na stronach Tygodnika TVP.
Zobacz też pozostałe odcinki „Z pamięci”. Numery 1-20: 
Odcinki programu „Z pamięci” od 21. do 40.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 41. do 60.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 61. do 80.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 81. do 100.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 101.:
Zdjęcie główne: Bitwa pod Grunwaldem,obraz Matejki z 1878. Fot. Wikimedia Commons/Jan Matejko - http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4799, Domena publiczna
Zobacz więcej
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Pożegnanie z Tygodnikiem TVP
Władze Telewizji Polskiej zadecydowały o likwidacji naszego portalu.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Sprzeczne z Duchem i prawem
Co oznacza możliwość błogosławienia par osób tej samej płci? Kto się cieszy, a kto nie akceptuje?
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Autoportret
Andrzej Krauze dla Tygodnika TVP.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Totemy Mashy Gessen w wojnie kulturowej
Sama o sobie mówi: „queerowa, transpłciowa, żydowska osoba”.
Felietony wydanie 22.12.2023 – 29.12.2023
Książki od Tygodnika TVP! Konkurs świąteczny
Co Was interesuje, o czych chcielibyście się dowiedzieć więcej?