Felietony

Jak na spowiedzi… Ksiądz raczej umrze niż zdradzi tajemnicę?

Nie tylko w polskiej literaturze mamy wybitne przykłady duchowej przemiany, o której wie tylko spowiednik: ksiądz Robak, czyli Jacek Soplica i Kmicic-Babinicz są wciąż jeszcze znani niemal wszystkim nad Wisłą. Ze światowej twórczości wspomnijmy „Nędzników” Wiktora Hugo, ale też ostatnią powieść Jeana Raspaila „Miłosierdzie”. Czy ustanowione właśnie w Australii prawo doprowadzi do złamania najbardziej chronionej w chrześcijańskim świecie tajemnicy?

„Parlament stanu Queensland w Australii przyjął 8 września ustawę zobowiązującą księży do złamania tajemnicy spowiedzi, jeśli podczas sprawowania sakramentu pojednania otrzymają informacje na temat seksualnego wykorzystania dzieci. Kapłanowi, który nie dopełni tej powinności grozi kara trzech lat więzienia” – poinformowało 10 września 2020 Radio Watykańskie.

Kościół Katolicki w Australii przypomniał – informowało RV – że duchowny podczas spowiedzi nie występuje jako osoba prywatna, która otrzymuje informacje i potem może być ich przekazicielem, ale jest szafarzem sprawującym posługę w imieniu Boga. Ale kapłan może, a w niektórych sytuacjach powinien, zachęcić ofiarę do szukania pomocy poza spowiedzią lub do zgłoszenia nadużycia władzom.

Jakkolwiek wiadomość jest wstrząsająca, sprawa nie jest nowa. Doniesienia o próbach nakazania prawem łamania tajemnicy spowiedzi pojawiały się już w 2011 roku w Irlandii, a w 2012 właśnie w Australii. Już wtedy kardynał Goerge Pell, metropolita Sydney stanął stanowczo w obronie tajemnicy spowiedzi i sprzeciwiał się stanowieniu prawa niszczącego rzeczywistość sakramentu pokuty jako spotkania między penitentem i Bogiem. Czy nie dlatego z taką zajadłością i nieuczciwością rzuciły się na niego w 2017 roku australijskie media, kiedy został on posądzony o molestowanie dwóch nastolatków przed dwudziestu laty?
Kardynał George Pell w obronie tajemnicy spowiedzi stanął już w roku 2012. Na zdjęciu hierarcha udziela zakonnicy komunii świętej podczas Światowych Dni Młodzieży w 2008. Fot. Kristian Dowling/Getty Images
Kardynał Pell został w 2019 roku skazany na 6 lat więzienia, choć oskarżenie opierało się wyłącznie na zeznaniach jednej domniemanej ofiary – nie wzięto pod uwagę zeznań świadków obrony, zaś druga z domniemanych ofiar oświadczyła przed śmiercią, że nigdy nie była molestowana. Niemłody (78 lat) hierarcha spędził 400 dni w więzieniu – w głębokiej izolacji, bez prawa do odprawiania mszy świętej – aż w końcu 7 kwietnia tego roku został decyzją Sądu Najwyższego całkowicie uniewinniony. Choć oczywiście ten przykład w żadnym razie nie może być argumentem przeciwko bezwzględnemu ściganiu osób dopuszczających się czynów pedofilskich.

Wróćmy jeszcze do roku 2012: metropolita Melbourne abp Denis Hart ostrzegał, że Kościół w sprawie spowiedzi nie widzi żadnej możliwości kompromisu. Wielu duchownych, nie tylko biskupów, przypominało, że w historii chrześcijańskiej cywilizacji nie brakuje przykładów księży, którzy oddali życie w obronie tej tajemnicy. I nie brakuje przykładów ekskomuniki nałożonej na księży, którzy tej tajemnicy nie dochowali. Katechizm Kościoła Katolickiego w punkcie 1467 mówi: biorąc pod uwagę delikatny charakter i wielkość tej posługi oraz szacunek należny osobom, Kościół oświadcza, ze każdy kapłan który spowiada, zobowiązany jest pod bardzo surowymi karami do zachowania absolutnej tajemnicy odnoście do grzechów wyznanych przez penitentów. Nie może on również wykorzystywać wiadomości o życiu penitentów, jakie uzyskał w czasie spowiedzi. Tajemnica ta, która nie dopuszcza żadnych wyjątków, nazywa się „pieczęcią sakramentalną”, ponieważ to co penitent wyznał kapłanowi, zostaje „zapieczętowane” przez sakrament.

Niespełna rok temu kardynał Vincent Nichols, przewodniczący Konferencji Katolickich Biskupów Anglii i Walii stwierdził przed niezależną brytyjską komisją śledczą badającą nadużycia seksualne wobec dzieci (IICSA), że „ksiądz raczej umrze, niż zdradzi tajemnicę spowiedzi” . – Tajemnica spowiedzi jest świętej natury i stanowi serce posługi kapłańskiej wykonywanej w imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego – podkreślił (cytuję za Katolicką Agencją Informacyjną). I przestrzegł członków IICSA przed myśleniem o przepisach, jakie w 2018 roku pojawiły się w niektórych stanach Australii.

Czy homolobby kryło księży pedofilów?

Tylko ujawnienie nieformalnych struktur i twarde przestrzeganie zakazu święcenia gejów, jaki wydał Benedykt XVI, może realnie oczyścić Kościół ze skandali seksualnych.

zobacz więcej
Właśnie w 2018 roku australijscy biskupi odpowiedzieli na raport Komisji Królewskiej przedstawiający rekomendacje dotyczące instytucjonalnych reakcji na problem nadużyć seksualnych względem nieletnich. Przyjęto 79 z 80 zaproponowanych regulacji. Jako jedyną odrzucono wtedy rekomendację, która zakłada łamanie tajemnicy spowiedzi. Biskupi argumentowali, że sprzeciwia się ona fundamentom wiary katolickiej i zagraża wolności religijnej.

W czerwcu tamtego roku władze stołecznej Canberry przyjęły prawo wprowadzające na swoim terytorium kary dla księży, którzy nie będą chcieli złamać tajemnicy spowiedzi w sprawach dotyczących nadużyć seksualnych. – Prawo to jest niedojrzałe i nierozsądne, powodowane najwyraźniej chęcią karania Kościoła katolickiego bez właściwego zbadania następstw tej decyzji – mówił wtedy abp Mark Coleridge, przewodniczący Konferencji Episkopatu Australii. Nie krył obaw o efekt domina, czyli podobną legislację w innych stanach.

Dziś stała się ona faktem w Australii, na antypodach, a skoro świat jest globalną wioską, to niebawem klocki domina mogą zacząć upadać w kolejnych krajach i na kolejnych kontynentach.

– Barbara Sułek-Kowalska.

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy

Zdjęcie główne: Papież Franciszek w konfesjonale bazyliki Św. Piotra w Rzymie w marcu 2014. Fot. Maurix/Gamma-Rapho via Getty Images
Zobacz więcej
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Pożegnanie z Tygodnikiem TVP
Władze Telewizji Polskiej zadecydowały o likwidacji naszego portalu.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Sprzeczne z Duchem i prawem
Co oznacza możliwość błogosławienia par osób tej samej płci? Kto się cieszy, a kto nie akceptuje?
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Autoportret
Andrzej Krauze dla Tygodnika TVP.
Felietony wydanie 29.12.2023 – 5.01.2024
Totemy Mashy Gessen w wojnie kulturowej
Sama o sobie mówi: „queerowa, transpłciowa, żydowska osoba”.
Felietony wydanie 22.12.2023 – 29.12.2023
Książki od Tygodnika TVP! Konkurs świąteczny
Co Was interesuje, o czych chcielibyście się dowiedzieć więcej?