TYGODNIK.TVP.PL: Choć zima tego roku niespecjalnie nas poodmrażała, to z powodu pandemii COVID-19 i przymusowej kwarantanny znacznie bardziej nas „zapyziła”. Dym z kominów grzewczych nas osmalił, chłód przesuszył nam skórę, tłuste kremy pozatykały pory. Cięższa dieta i niedobór płynów, bo zimą pijemy jeszcze mniej, porobiły nam krzywdę od środka, niedobór słońca obniżył poziom witaminy D, i tak na ogół niewysoki, no i ruszałyśmy się mniej, a jadłyśmy więcej. Czujemy się wykończone. Czy może nam na to wszystko pomóc wizyta w gabinecie kosmetycznym?

ANNA LACHOWICZ: Nawet jedna wizyta w salonie kosmetycznym zawsze coś nam da…. Od wypoczętej, zrelaksowanej twarzy, po przerwę i „wylogowanie się” z życia choćby na chwilę, dzięki kojącej rozmowie czy relaksacyjnej muzyce i odprężającym zapachom.

Gdy klientka pojawia się pierwszy raz lub przychodzi rzadko, zaczynamy od podstawowego zabiegu, jakim jest oczyszczanie. Ów „cukierek” można zawinąć w dowolne papierki, zatem często cena będzie zależeć właśnie od nazwy. Od po prostu „zabiegu nawilżająco-regenerujacego”, przez „rytuał Aqua”, po „Spa for skin”. Tu naprawdę wiele zależy od umiejętności i doświadczenia kosmetyczki, tego, ile czasu nam poświęci i jak dopieści naszą skórę. Efekt po jednym zabiegu nie jest długotrwały. Trzeba by – i warto, dla opóźnienia efektów starzenia skóry – taki podstawowy zabieg powtarzać co miesiąc.

Gdy skóra jest zadbana, na wielkie wyjścia robimy sobie tzw. zabieg bankietowy. Ja osobiście łączę tu część manualną z jakimś najprostszym urządzeniem wspomagającym. Na razie o niestrasznej nazwie, np. wytwornicę pary i płytkę ultradźwiękową, która „z siłą wodospadu” nam oczyści skórę z czarnych punktów – to trochę taki efekt, jakby zamiast klasycznej szczoteczki do zębów użyć mechanicznej. No i niewielkie głowice do masażu. Aplikuję też w różnej formie wybraną substancję aktywną [1].

No to nam się trochę zejdzie…

Taki dłuższy pierwszy zabieg, na który warto się nie spóźnić i nie wpaść jak po ogień, daje mi możliwość nie tylko pełniejszej diagnozy skóry, ale i poznania oczekiwań klientki. Ustalamy dalszy plan działania w oparciu o pełną ofertę salonu – wyjaśniam, co się kryje pod takimi nazwami, jak mikrodermabrazja [2] czy peeling kawitacyjny [3].

Później nasza komunikacja będzie łatwiejsza, a klientka też ma szansę sama poczytać i zastanowić się, czego pragnie, a czego się boi, czy nie do końca rozumie. Trochę to przypomina pierwszą wizytę u lekarza, choć warto pamiętać, że NIGDY, ale to NIGDY nie umawiamy się w żadnym gabinecie czy salonie kosmetycznym na zabiegi z pogranicza medycyny estetycznej. Jakie by tam dyplomy ze szkoleń nie wisiały na ścianach i jak bardzo ich cena nie byłaby konkurencyjna wobec taryfikatora chirurgów plastycznych czy dermatologów kosmetologicznych. Gdzie są np. długie igły, musi być naprawdę sterylnie, więc nikt nie powinien się w to bawić w gabinecie kosmetycznym, bo on nie jest od tego.

Na skórze odbijają się wszystkie nasze problemy zdrowotne, od alergii począwszy, a na nowotworach skończywszy. Będzie widać na niej każdy papieros, każdy kac i każdą „o jedną kawę za dużo”, każdą nieprzespaną noc, każdy głębszy stres. Czy kosmetyczka może zdjąć z nas skórę i ją wyleczyć albo poprawić, a potem nałożyć na nasze schorowane czy zaniedbanie ciało, i za jakiś czas wszystko będzie nadal super?

Skóry niestety nie da się ściągnąć i dać do renowacji, a odrestaurowanej założyć ponownie. Jeszcze nie teraz, ale kosmetologia się rozwija, więc jest nadzieja w komórkach macierzystych, z których wyhodujemy sobie nową skórę. Tak będzie można „robić wylinkę” w nieskończoność, ale póki co pozostaje nam systematycznie chodzenie do kosmetyczki. Minimum raz w miesiącu podstawowy zabieg kosmetyczny, taki który złuszcza (czyli wszystkie mikrodermabrazje, oxybrazje [4], kwasy [5] , peelingi). A potem naprawianie problemów lub braków skórnych substancjami aktywnymi, a także działanie tlenem, wodorem czy dwutlenkiem węgla [6].

Po złuszczeniu i przywróceniu równowagi hydrolipidowej, czyli nawilżeniu i natłuszczeniu, trzeba też zaindukować procesy regeneracyjne, które w skórze z wiekiem same z siebie spowalniają. Skuteczne bywa np. działanie prądem czy ultradźwiękami, falami radiowymi albo pulsującym światłem – to techniki zastrzeżone dawniej dla fizykoterapii. Tu się mieści szał ostatnich lat, czyli mezoterapia bezigłowa, IPL, RF itp. [7].

Nie dobieramy sobie zabiegu, bo jest modny, reklamowany, albo jest na niego promocja. Kosmetologia to działania spersonalizowane. Aby poprawić wygląd, trzeba bardzo dobrego wywiadu, diagnozy, a potem współdziałania ze strony klientki. Bo po zabiegu w salonie bardzo ważna jest kontynuacja pielęgnacji w domu.

Trochę to przypomina leczenie schorzeń. Jakie zatem błędy najczęściej popełniają kosmetyczki, a jakie klientki, że efekty nie są oszałamiające, a mogłyby? Rozumiem, że genów się nie da oszukać, ale ewidentnie nie wszystko od nich zależy…

Błąd najczęstszy popełniany przez obie strony to zapewnienie i przekonanie, że po jednym podstawowym zabiegu ubędzie nam 10 lat. To częsta prośba, a tak się nie da. Oczywiście w tym miejscu rozmawiamy o profesjonalnych kosmetologach, co najmniej z tytułem licencjata, o profesjonalnych salonach, gdzie wykształcona obsługa pracuje z prawdziwymi czystymi preparatami, a nie czymś niewiadomym z internetowych platform handlowych, może nawet chińskich. Nie rozmawiamy tu o chałupnictwie, gdzie zabiegowi towarzyszy pies, kot, królik i małe dziecko. Te sytuacje nie tylko psują rynek i prestiż zawodu. One mogą się zakończyć zakażeniem, oparzeniem… ale to temat rzeka i nie na teraz.

Błędy kosmetyczki to najczęściej zła ocena lub niezachowanie standardu zabiegu, złamanie jego procedury (np. prawidłowej sterylizacji narzędzi). Oczywiście nawet najdokładniejszym wywiadem z klientką nie da się przewidzieć wszystkiego, chociażby alergii na jakiś związek z kosmetyku.

Porozmawiajmy o maszynach, które mi przypominają te robiące „ping” z „Sensu życia według Monty Pythona”. Co one mogą dla nas zrobić i dlaczego tak drogo? Czy nie wystarczy po prostu położyć się po zimie w salonie kosmetycznym na półtorej godziny, zrobić czyszczenie, nałożyć maskę, zdjąć ją i wyjść z błyskiem w oku?

To niekoniecznie trafne skojarzenie, bo wiele z tych urządzeń niemało potrafi. W każdym szanującym się gabinecie znajdziemy peeling kawitacyjny, oxybrazję, mikrodermabrazję diamentową i inne urządzenia pomagające mniej lub bardziej intensywnie złuszczyć stary naskórek. Z kolei urządzenia stymulujące to takie, jak dermapeny i dermarolery do mezoterapii cienkoigłowej [8], masażery i lasery. I najnowsze hity, jak HIFU [9] czy infuzja tlenowa i karboksyterapia [10] . Każde z nich ma inne działanie, inne zastosowanie, ale we wszystkich przykładowych chodzi o głębsze działanie w naskórku, aż po skórę właściwą.

W gabinetach kosmetycznych spotkamy poza „solidnym posiłkiem” dla skóry również „desery i wety”. Jeśli ktoś ze sobą zrobi wszystko, co niezbędne, a nadal ma czas i pieniądze, może zaszaleć i w takich „hobbystycznych” rejonach salonu. Znajdziemy tu dermomasaż, sonoforezę (wprowadzamy substancje aktywne za pomocą ultradźwięków), chromoterapię (specjalne światło wykorzystywane podczas zabiegów upiększających). Tu jest miejsce procedury biolift – liftingu za pomocą mikroprądu (pulsacyjny prąd stały o bardzo niskim natężeniu), biogloves, głowicy hot-cold i wielu innych „gadżetów”.

Jeśli kobiety przychodzą po dotyk, kontakt, relaks, to czy są w stanie polubić techniki sprawiające ból, po których przez jakiś czas utrzymuje się opuchlizna? Dla tworzenia nowego kolagenu w skórze ten stan zapalny jest błogosławiony, ale dla samopoczucia śmiem wątpić… No i gdzie jest ten niemal intymny kontakt z drugim człowiekiem, to zaspokajanie potrzeby dotyku, gdy słyszymy piszczenie maszyn i to one się w sumie nami zajmują?

Tak, ludzie przychodzą do kosmetyczki po dotyk, jego brak to jakaś współczesna choroba epidemiczna. À propos bólu, to kobieta jest w stanie wytrzymać wiele, jeśli ma zaufanie do kosmetologa. Najgorszy jest pierwszy raz, gdyż ból to zjawisko indywidualne, więc ani kosmetolog, ani klientka nie wiedzą, jak wiele dyskomfortu będzie niezbędnego dla uzyskania efektu. Także bardzo ważne jest tzw. spotkanie kontrolne, które powinno się odbyć w trakcie procesu gojenia. Kosmetolog sprawdza wtedy, czy wszystko przebiega zgodnie ze standardem, uspakaja, gdy objawy są prawidłowe i wręcz pożądane. Jak najwcześniej zauważy też, że coś poszło nie tak i zareaguje.

Co do intymności i dotyku podczas wykonywania zabiegu maszyną, to przecież kosmetyczka trzyma rączkę urządzenia, a drugą ręką naprowadza je na miejsce działania, napina skórę, zmywa substancje sprzęgające etc. Taki zabieg nie jest całkiem „bezduszny”. Chociaż pogłębia się dziś tendencja, zwłaszcza na Zachodzie, aby zabiegi były bezdotykowe ze względów epidemiologicznych. Aby uniknąć przenoszenia chorób zakaźnych za pomocą bliskiego kontaktu.

Skóra, zwłaszcza twarzy, ale także dłoni, jest naszą wizytówką – rodzajem etykiety. Po prostu dlatego, że jest widoczna. Np. behawioralny układ immunologiczny jest uwrażliwiony na obserwowanie skóry drugiego człowieka, bowiem każda dziwna zmiana, choćby nieświeży wygląd, może świadczyć o chorobie, także zakaźnej. Skóra mówi też wiele o naszej profesji, stylu życia, nałogach, zły wygląd automatycznie napawa więc obserwatora wstrętem, to naturalny mechanizm. Trzeba zatem o skórę dbać. Jak i czym to robić, by nie zmarnować dzieła, któremu poświęciłyśmy czas i pieniądze w gabinecie kosmetycznym?

Tak, skóra jest naszą wizytówką. Można powiedzieć, że historia zatoczyła koło i wróciliśmy do pisma obrazkowego (selfi, emotikony etc.) połączonego ze skrótami myślowymi typu „lol”, „xD”, „yolo”. Ważniejsze jest, jak wyglądasz, niż kim jesteś, co wiesz lub co masz do powiedzenia. Dla mnie ideałem byłaby równowaga, ale to rzadko spotykany fenotyp.

Żyjemy w czasach kultu piękna, choć wzorzec nam nieco wyewoluował od Twiggy do Kardashian. I rozejrzyjmy się po ulicach, czego tam wiele chodzi: sztucznych rzęs, doklejonych paznokci, wydętych ust, brwi permanentnych i wypełnionych policzków, wyrzeźbionych ciał. Całe mnóstwo bliźniaczo podobnych do siebie dziewczyn. Czy to jest piękne? Czasami tak, ale czasami widać ofiary zabiegów z pogranicza medycyny estetycznej…

Co robić, aby nie zmarnować – ja bym to tak nazwała – indywidualności i naturalnego piękna? Przede wszystkim zachować umiar. Jeśli wyprowadziłyśmy skórę z rożnych problemów i deficytów, stosując odpowiednie procedury zabiegowe, stosowałyśmy się do wskazań i przeciwwskazań, a potem stosowałyśmy zaleconą odpowiednią pielęgnację domową, to… Trzeba to utrzymać. A wtedy pojawia się pokusa, że chcemy jeszcze więcej i jeszcze piękniej. I tu wchodzi etyka mojego zawodu: czasami trzeba powiedzieć klientce STOP, żeby nie przedobrzyć. Wszystko zależy od tego, jak dana osoba się postrzega, czy siebie akceptuje – to temat rzeka. Jako kosmetolożki musimy umieć pokierować mądrze klientkę, aby się w tym nie zatraciła.

Tu oczywiście mamy wybór pomiędzy naturą a chemią. Dziś się dobrze sprzedają kosmetyki vege, a jeszcze dekadę temu furorę robił w maskach jak najbardziej zwierzęcy kawior i różne pochodne mleka (że niby jak ta Kleopatra w oślim mleku kąpana), dziś zastąpione śluzem ślimaka. Co tak naprawdę jest istotne przy doborze kosmetyków profesjonalnych w salonie i tych na półce w drogerii, do stosowania w domu?

Oj, to ciężki temat. Przede wszystkim skuteczność. Po drugie formuła: jedni lubią ciężkie preparaty, inni lekkie kremo-żele. Następną ważną cechą kosmetyku jest ilość substancji aktywnej. Czytam skład, uwielbiam buszować po półkach w drogeriach i w skrzyniach przedstawicieli handlowych, smarować, nakładać, sprawdzać. Firm funkcjonujących na rynku jest bardzo wiele, ale w gabinetach kosmetycznych zazwyczaj współpracuje się z dwoma – trzema dobrze znanymi, a każda ma jakieś swoje naprawdę udane „perełki”. Kosmetolog umie ułożyć z nich i spersonalizować zestaw dla każdego klienta. Oczywiście na mody nie ma rady, chociaż ja bez oglądania się na nie nadal kocham kwas hialuronowy, felurowy, azaleinowy i wody termalne.

Ja wiem, że to może raczej pytanie do psychologa, ale spytam: dlaczego kobiety chcą być piękne i są w stanie za to dużo zapłacić?

Kobiecość i piękno to jedno i to samo. I nie to jest ładne, co jest ładne, tylko to, co się komu podoba – jak przewrotnie mówi mój znajomy. Coś w tym jest.

– rozmawiała Magdalena Kawalec-Segond,
doktor nauk medycznych, biolog molekularny, mikrobiolog, współautorka „Słownika bakterii”, popularyzatorka nauki prowadząca stronę Naukovo.pl

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy