„Spałam, gdy kończył się świat. Żadnych dźwięków, tylko błysk”. Tekst utworu „Błysk” kojarzy się z „Piosenką o końcu świata” Czesława Miłosza. „A którzy czekali błyskawic i gromów, są zawiedzeni” – napisał noblista. „Nikt nie wierzy, że staje się już” – dodał. To dobry trop?

K.N.: Wstyd się przyznać, ale tej propozycji noblisty nie znam, natomiast jeśli chodzi o tak zwaną wizję końca świata, to jedna z przynajmniej kilkunastu, które zdołałam wyśnić do tej pory w swojej egzystencji. Miewam dosyć spektakularne sny. Tak zwany koniec świata śni mi się dosyć często, w różnych odsłonach. To jedna z prawdopodobnych opcji. Najbardziej kluczowym w tym tekście sformułowaniem jest właśnie to, że „spałam”, kiedy to się działo. To taka wypowiedź na mój temat, pozbawiona jakiejkolwiek kokieterii i promowania lepszej części własnej osobowości. Po prostu zdarza mi się przespać, albo przegapić istotne momenty, które zachodzą gdzieś w pobliżu mojej osoby.

„Jak dawniej Ty i ja. Jak ci przed nami, których już nie ma. Jak ci po nas tu, przyjdą i w koło tak” – słyszymy w utworze „I tak w kółko”. Nasza cywilizacja przerabia ciągle ten sam scenariusz?

K.N.: Wydaje mi się, że rzeczywiście każdy z nas na tej planecie jest wyjątkowy. Bardzo wierzę w tę wyjątkowość, natomiast jeśli przyjrzeć się głębiej temu zjawisku, jakim jest życie, myślę, że operujemy swojego rodzaju schematem. Oczywiście jako ludzie możemy podejmować decyzję, jak się w danej sytuacji zachowamy, w oparciu o słynną wolną wolę, natomiast możliwości reakcji jest moim zdaniem skończona ilość.



Sprowadzając to do podstawowego schematu: przychodzimy na świat, uczymy się go, po czym musimy się z nim rozstać. Bez względu jak wyjątkowym byłoby nasze pojedyncze życie, to tak czy owak, kończy je słynny moment przejścia na drugą stronę. Pozbawienia się ciała. Wydaje mi się, że powinno nas to bardzo pionizować. Fakt, że to właśnie tak się odbywa. Nasz czas na świecie jest wyzwaniem. Warto traktować każdy moment bardzo odpowiedzialnie. Nie demonizować własnej roli w świecie, ponieważ jesteśmy tu tylko przez chwilę. Zagospodarujmy ją pięknie.

I to jest ten błysk?

K.N.: Tak, jesteśmy błyskiem.

„To pierwszy rok gdy wzięcia nie miała śmierć. Odchodzić, kiedy wszystko zdaje się śpiewać. Bez spazmów, szlochu, marszu – kto by tak chciał” – to z kolei myśl z utworu „2015”. W jednym z wywiadów podkreślasz, że nasza kultura wypiera śmierć. Nie potrafimy się przygotować na trudne momenty, gdy odchodzą nasi bliscy.

K.N.: To rzeczywiście niepopularny temat, natomiast bardzo ważny. Nie wszystkie doświadczenia staną się naszym udziałem. Nie każdy będzie spektakularnie bogaty, nie każdy zazna wyjątkowego rodzaju biedy. Nie każdy będzie piosenkarzem czy politykiem, natomiast jedno jest pewne. Każdy z nas doświadczy tego jednego, szczególnego momentu, identycznego jak ten, kiedy się rodzimy. Wszyscy będziemy musieli się rozstać z fizycznością. Warto byłoby uczyć się tego, od najmłodszych lat. Przygotowywać się, o ile to jest możliwe. Wydaje mi się, że gdybyśmy trochę oddemonizowali tę kwestię ostateczną, żyłoby nam się trochę lżej. Może śmierć nie byłaby tak przerażająca? Nie wiem, czy za mojego życia zdarzy się, że będziemy mogli bez skrępowania, bez lęku porozmawiać na taki temat.

„Zazdrościmy zmarłym nieprzyczepności do ludzi i miejsc”. To słowa do utworu „Szum”. Jesteśmy za bardzo przyczepni?

K.N.: Sadzę, że „przyczepność” do tego co materialne jest wiodącą cechą każdego obywatela tej planety. Trochę przesadzamy z przywiązywaniem się do wszystkiego, co uda nam się złapać, chwycić. To także – moim zdaniem – wprowadza zbyt wielką nerwowość do naszej codzienności, egzystencji. Bardzo lękamy się, żeby nie stracić tego, co mamy. Gdybyśmy mieli większy dystans do wszystkiego, nawet do relacji z ludźmi, to one byłyby lepsze jakościowo. Nie osaczalibyśmy osób, z którymi wchodzimy w relacje. Bylibyśmy dla nich znacznie bardziej łagodni. Także dla siebie. Przywiązywanie się jest cechą, z którą warto pracować na przestrzeni życia.

Gdybyś dostał taką niesamowitą moc i mógł wskrzesić tylko jednego artystę…

J.CH.: Bardzo trudno powiedzieć, tych artystów było wielu... (tu następuje dłuższa pauza). Ja bym nie podejmował się takiej decyzji. Myślę, że jeżeli ktoś już umarł, to niech tam zostanie.

Niedawno z tego świata odeszła kolejna ikona muzyki – Prince.

J.CH.: Bardzo dobrze go wspominam. Pamiętam płytę „Purple Rain”, która była totalnie przełomowym albumem, pomimo tego, że wtedy nie słuchałem tego rodzaju muzyki. Zarówno film, jak i ścieżka dźwiękowa zrobiła na mnie bardzo duże wrażenie. Właściwie od tej pory, z zaciekawieniem śledziłem to, co proponował Prince. Niesamowicie zdolny i stosunkowo młody człowiek. Żal, że tacy ludzie odchodzą. To była wielka osobowość.

Teraz mówi się, że pokolenie dzisiejszych – dwudziestoletnich muzyków nie wygeneruje tak nieszablonowych artystów, jak David Bowie czy Prince. Takich ikon już nie będzie?

J.CH.: Zupełnie się z tym nie zgadzam. To jakby powiedzieć, iż z jakiegoś pokolenia został wyeliminowany gen geniuszu. Założyć, że w tej generacji nie będzie genialnych ludzi, tylko dlatego, iż inaczej myślą, traktują muzykę i robią ją na innych instrumentach. Sądzę, że w każdym okresie są ludzie, którzy mają coś do powiedzenia i posiadają pewien marker geniuszu, a przy tym robią fajne rzeczy. Uważam, że każde pokolenie ma swoje ikony, idoli.

Czyli nie należysz do ludzi, którzy mówią: Kiedyś to była muzyka, a teraz może być tylko gorzej?

J.CH.: Oczywiście takie stwierdzenia padają, bo wszyscy jesteśmy sentymentalni. Przyzwyczajamy się do pewnych sytuacji. Niektóre rzeczy są związane z miłymi dla nas wspomnieniami i na tej płaszczyźnie to funkcjonuje. Generalnie jednak uważam, że świat idzie do przodu i wszystko, co się dzieje, jest pewnym elementem ewolucyjnym. To zupełnie naturalny proces. Każde kolejne pokolenie załamywało ręce i mówiło: „a za moich czasów!”.

Jest płyta, po którą po latach sięgasz z wyjątkowym sentymentem?

J.CH.: Każdy z naszego zespołu słucha muzyki z bardzo różnych okresów. Myślę, że w zależności od nastroju czy pogody, sięga się po odmienne płyty. Starszych albumów słucham bardzo często. Jest ich wiele.

K.N.: W moim przypadku jest podobnie.

Kto jest najsurowszym recenzentem dla zespołu HEY? Z kim dzielicie się muzyką podczas procesu tworzenia nowych piosenek? Chodzi mi o osobę, która po przyjacielsku potrafi „dowalić” i bezpośrednio powiedzieć, że coś, zagrane w inny sposób, zabrzmiałoby lepiej.

K.N.: My już w naszym gronie jesteśmy krytyczni. Bardzo mi zależy, by recenzja, tego co zaśpiewam lub napiszę, była wysokogwiazdkowa w opinii zespołu. Kiedy sami jesteśmy zdecydowani na pewien ruch i go wykonujemy, to przeważnie nie jest to działanie, którego potem żałujemy. Staramy się dobierać w pary i grupy przyjacielskie z ludźmi odważnymi. Nie podszywają naszych relacji kłamstwem i przesadną ciepłotą, jeśli chodzi o naszą twórczość. Jeżeli mają coś do powiedzenia negatywnego, to po prostu mówią. My nie zawsze bierzemy to pod uwagę, ale czasem uwzględniamy.

Nie czujecie się trochę zagłaskani przez media i fanów?

K.N.: Jeśli ktoś wypowiada się pozytywnie na nasz temat, to bardzo przyjemne. Jesteśmy, co by nie mówić, przedstawicielami świata zwierząt, więc głaskanie jest miłe. Jednak na przestrzeni tych wszystkich lat funkcjonowania w strukturach show-biznesowych, przeżyliśmy trochę takich momentów, kiedy wcale nie było przyjemnie. Naprawdę mamy sporo na koncie, więc wydaje mi się, że doświadczamy równowagi w tym temacie. Tak powinno być.

Kilka lat temu w wywiadzie wspominałaś, że rodzice bardzo sarkastycznie komentowali twoje początki w muzyce. Dla swojego syna jesteś bardziej mamą-kibicem czy mamą-mentorem?

K.N.: Zdecydowanie jestem matką-kibicem. Czasami mam wrażenie, że przesadzam. Za bardzo chyba dedykowałam się dziecku. Tutaj mamy do czynienia z syndromem zagłaskiwania kotka na śmierć. Teraz jesteśmy z synem na etapie skuwania tej całej czułości, którą go oblepiałam. Trochę na to późno, on w tym roku kończy dwadzieścia lat, a jednak postanowiłam wreszcie być twardą matką.

Masz na koncie 31 Fryderyków. Po jednej z gal stwierdziłaś, że nagrody mogą rozleniwić artystę.

K.N.: Na nas nie działają demobilizująco, nigdy nie przywiązywaliśmy jakiejś wielkiej wagi do nagród. To nie jest celem naszej działalności, choć one są miłe. Oczywiście jest pewien typ osobowości, który może doświadczyć w takiej sytuacji rozleniwienia. Mógłby on uznać, że nagroda jest stemplem ostatecznym, gwarantującym sympatię albo długotrwałą obecność. To jest oczywiście nieprawda. Nagrody są przypisane do pewnych momentów w życiu artysty, natomiast one niczego nie zabezpieczają. Pasja i pokora – przede wszystkim.

Materiał zrealizowano dzięki uprzejmości restauracji „Paros” w Warszawie. W wywiadzie wykorzystano fragmenty koncertu HEY, zarejestrowanego w cyklu Made in Polska (2014).