Groupe Castel to jeden z największych graczy na rynku alkoholowym. Rodzinny gigant powstał w roku 1949 pod nazwą Castel Frères i do dziś zarządzają nim członkowie familii. Od początku planowali skupić się na masowej produkcji win tanich, codziennych. Udało się, koncern jest właścicielem trzech najlepiej sprzedawanych we Francji: Roche Mazet, Vieux Papes i La Villageoise.

ODWIEDŹ I POLUB NAS
Firma rozwijała się szybko. Przejęła wiele uznanych marek, w tym sieć sklepów Nicolas, niemieckiego producenta win Barton & Guestier czy francuską firmę Patriarche. Grupa, jak sama podaje, sprzedaje w sumie 500 milionów butelek wina rocznie, czyli 16 sztuk na sekundę. Rozwinęła także biznes piwowarski (tylko w Afryce ma około 45 browarów) oraz wód mineralnych (po przejęciu słynnej Vichy) i napojów bezalkoholowych.

W kilkunastu krajach francuskojęzycznej Afryki Groupe Castel jest właściwie monopolistą w sektorze napojów, tych alkoholowych i bezalkoholowych. Jej szef Pierre Castel przyjaźni się z przywódcami wielu państw w tym rejonie i od lat bywa na ich uroczystościach. To tereny niestabilne politycznie, ogarniane wojnami, stąd prowadzenie interesów bywa tu dość trudne. Dlatego też są one obserwowane zarówno przez konkurencję, jak i różne organizacje, zwłaszcza humanitarne.

Oskarżenia o współpracę afrykańskiego oddziału koncernu z lokalnymi milicjami o charakterze terrorystycznym pojawiły się dokładnie rok temu. To wtedy amerykańska strona internetowa The Sentry – opisująca śledztwa prowadzone przez organizację antyprzemocową Satellite Sentinel Project, której współzałożycielem jest słynny aktor George Clooney – opublikowała raport sugerujący współwinę afrykańskiego oddziału Castela za dokonywane na tym terenie zbrodnie wojenne. Wina miała polegać na współpracy firmy z milicją o nazwie Unia na rzecz Pokoju w Afryce Środkowej (UPC), oskarżanej o morderstwa, tortury i gwałty. Castel miał opłacać się UPC w zamian za uniknięcie „kłopotów” i zapewnienie sobie pozycji na rynku w tym regionie.

UPC to bojówka z koalicji zbrojnej ugrupowań rebelianckich Séléka, która 10 lat temu przyczyniła się do wybuchu wojny domowej w Republice Środkowoafrykańskiej. Na tym terenie wciąż aktywne są liczne organizacje militarne, ostatnio zaś było tu głośno o działalności prywatnej rosyjskiej armii najemników – „Grupie Wagnera”, która stara się destabilizować francuskie wpływy w tej części kontynentu. W 2018 roku zostali oni oskarżeni o zamordowanie w Republice Środkowoafrykańskiej ekipy rosyjskich dziennikarzy, którzy kręcili materiał m.in. o jej działalności.

Raport opublikowany przez The Sentry był na tyle bulwersujący, że – jak podała w lipcu tego roku agencja Reuters – francuscy prokuratorzy antyterrorystyczni wszczęli dochodzenie „w sprawie zarzutów o potencjalny współudział w zbrodniach wojennych w Republice Środkowoafrykańskiej postawionych Groupe Castel”.

– Spekulacje wojenne napędzały długotrwałe i wyniszczające konflikty zbrojne na całym świecie, zbyt często bez konsekwencji prawnych i finansowych dla sprawców – skomentował tę decyzję John Prendergast, który wraz z Clooneyem założył The Sentry.

Rzecznik Groupe Castel powiedział Reutersowi, że firma w pełni współpracuje z francuskimi władzami i że już po pojawieniu się pierwszych oskarżeń wszczęła wewnętrzne dochodzenie w tej sprawie. Nie znalazła jednak żadnych dowodów wykroczeń.

Ale to nie jedyne problemy Groupe Castel – te ciągną się już co najmniej od dekady i są bardzo złożone. Chodzi o działalność koncernu na rynku piwnym w Chinach, gdzie wszedł on w spółki z lokalnym biznesmenem. Władze francuskie zostały zaalarmowane, kiedy wspólnicy się poróżnili, a chiński przedsiębiorca przed tamtejszymi sądami zaczął domagać się od partnera pieniędzy, o których paryska skarbówka nic nie wiedziała. Według gazety „Sud Ouest”, Castel został oskarżony o przedstawianie „fałszywych bilansów”. Francuski gigant nie komentuje sprawy, zaś ich prawnik uznał ją za „spór techniczny i księgowy”.

Oba dochodzenia są w toku i oskarżenia oczywiście muszą zostać udowodnione, co zapewne będzie trudne. Ale splendoru Groupe Castel to nie przynosi.

– Wojciech Gogoliński

Autor jest redaktorem magazynu „Czas Wina”. Wydał m.in. „Leksykon alkoholi”, jest współautorem książki „Wiedza o winie”.

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy

Źródła:
https://thesentry.org/reports/cultivating-atrocities/
https://thesentry.org/2021/08/18/6226/breaking-beverage-giant-castel-group-linked-mass-atrocities-central-africa/
https://www.reuters.com/world/africa/french-prosecutors-open-war-crime-probe-linked-groupe-castel-unit-central-2022-07-02/