TVP Wilno, TVP Info, TVP Historia 2, TVP Polonia, TVP World i Biełsat TV rozszerzyły swój zasięg naziemny na Litwie poza Wileńszczyznę dzięki udostępnieniu ich w ramach cyfrowego multipleksu ogólnokrajowego MUX-2.

Polityka Aleksandra Łukaszenki i jego współpracowników wobec Polski staje się coraz bardziej absurdalna. Nasz kraj prezentowany jest w państwowych mediach jako wróg, szykujący się do ataku na Białoruś. Polska zresztą zawsze była wrogiem – stąd barbarzyńskie niszczenie grobów żołnierzy Armii Krajowej, określanej jako ugrupowanie „nazistowskie” lub „współpracujące z nazistami”. A jednocześnie obywatele RP otrzymali prawo wjazdu bez wiz, przy czym białoruska propaganda przekonuje, że w naszym kraju panuje taka bieda, iż Polacy masowo przekraczają granicę z Białorusią, by kupić sól czy kaszę gryczaną.

Gdyby próbować te działania przeanalizować, okazałoby się, że prowadzą donikąd. Protesty Białorusinów po sfałszowanych wyborach prezydenckich zostały zdławione siłą; do aresztów trafiło kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Ale potem nie stało się nic, co mogłoby przekonać mieszkańców Mińska, Grodna czy Brześcia do Łukaszenki – i jeśli ktoś sądzi, że antypolska propaganda do tych ludzi trafia, to oczywiście się myli. Z pewnością, jak w każdym kraju rządzonym przez dyktatora, jest tam jakaś grupa, która go popiera. To ludzie w ten czy inny sposób związani z władzami. Oczywiście, oni będą pisać bezsensowne i kompletnie ahistoryczne artykuły czy wykrzykiwać antypolskie hasła podczas zorganizowanych przez władze demonstracji. Ale sytuacji w skali całego kraju to nie zmieni.

Wniosek jest zatem jeden: Aleksander Łukaszenko żąda od swych współpracowników czegoś niemożliwego, a oni usiłują mu to dać. Chce odzyskać choćby część poparcia, wskazując na rzekomo groźnego wroga – Polskę. Ale my takim wrogiem dla Białorusinów nie jesteśmy i nie będziemy. Reżim wykonuje więc chaotyczne i bezsensowne ruchy, by zadowolić dyktatora. Jeśli nie można przekonać wszystkich, niech przekonany będzie chociaż Aleksander Łukaszenko.

Atak na polskie groby

Niszczenie cmentarzy żołnierzy Armii Krajowej jest czymś absolutnie niespotykanym w świecie. Można je porównać jedynie do dewastacji Cmentarza Orląt Lwowskich w 1971 r., dokonanej przez władze sowieckie. Przypomnijmy, że groby polskich żołnierzy rozwalano wówczas przy użyciu czołgów i maszyn budowlanych.

Na Białorusi zaczęło się od Mikuliszek w obwodzie grodzieńskim. Kwatera żołnierzy III i VI Brygady Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego którzy zginęli w 1944 r., została zrównana z ziemią. Potem przyszła kolej na Kaczyce, gdzie pochowani byli żołnierze polegli w 1945 w starciu z wojskiem NKWD. Na tym się jednak nie skończyło – akcja niszczenia grobów przyjęła bardzo duży zasięg. A na samej tylko Grodzieńszczyźnie znajduje się ponad pół tysiąca miejsc pochówku partyzantów Armii Krajowej.

Na Wileńszczyźnie i Grodzieńszczyźnie działały liczne oddziały Armii Krajowej. Na początku lipca 1944 r. AK rozpoczęła operację mającą na celu opanowanie Wilna jeszcze przed wkroczeniem oddziałów Armii Czerwonej. Pierwotnie, w ramach szerszego planu „Burza”, spodziewano się, iż Niemcy będą opuszczać miasto w popłochu, a więc jego przejęcie będzie stosunkowo łatwe. Jednak w maju – czerwcu 1944 r. podjęta została decyzja o przeprowadzeniu operacji „Ostra Brama”, czyli zajęcia Wilna walką, siłami okręgu wileńskiego i nowogródzkiego AK. Było to łącznie 18 tys. ludzi, ale nieprzygotowanych do działań ofensywnych w mieście.

Główne uderzenie zaplanowano od wschodu i południowego wschodu. Tymczasem 23 czerwca rozpoczęła się bardzo skuteczna sowiecka operacja „Bagration”, w której wyniku Niemcy zaczęli się gwałtownie wycofywać. 2 lipca Armia Krajowa rozpoczęła – na rozkaz z Londynu – operację „Burza”, a na 7 lipca komendant Okręgu Wileńskiego AK, ppłk Aleksander Krzyżanowski ps. Wilk polecił rozpoczęcie operacji „Ostra Brama”. Równocześnie do Wilna podeszli Sowieci. Do 13 lipca oddziały AK i Armii Czerwonej wspólnie zdobyły miasto, a na wieży zamkowej zawisła biało-czerwona flaga.

Jednak to współdziałanie zakończyło się szybko. Podczas negocjacji ppłk Krzyżanowski został aresztowany, podobnie jak inni oficerowie, a potem doszło do starć. Sowieci zatrzymali ok. 5 tys. akowców, z których część wstąpiła do „ludowego” Wojska Polskiego, a inni trafili do obozu w Kałudze. Część partyzantów przedarła się na Grodzieńszczyznę i toczyła walki z Sowietami, przede wszystkim z jednostkami NKWD. I to ich groby są teraz niszczone.

„Nazistowska Armia Krajowa”

Niszczenie grobów żołnierzy AK wpisuje się w narrację białoruskich władz. 9 kwietnia 2021 r. wszczęta została sprawa karna przeciwko byłym żołnierzom AK – nieliczni wciąż jeszcze żyją na Białorusi – oskarżonym o „ludobójstwo narodu białoruskiego”. Andrzejowi Poczobutowi, siedzącemu od marca 2021 r. w areszcie dziennikarzowi i działaczowi Związku Polaków na Białorusi, władze zarzucają m.in. „rehabilitację nazizmu”. Tą „rehabilitacją” miało być dbanie o pamięć żołnierzy AK. Wiele mówi oświadczenie prokuratora generalnego Białorusi Andrieja Szweda, który nazwał AK „faszystowskimi przestępcami”.

Charge d’affaires Polski na Białorusi Marcin Wojciechowski złożył kwiaty i zapalił znicze na grobach żołnierzy AK w Mikuliszkach - na cmentarzu, który został barbarzyńsko  zrównany z ziemią. Polskie miejsca pamięci narodowej na Białorusi nie zostaną zapomniane. Chwała Bohaterom! pic.twitter.com/CgKG145qUA

— PLinBelarus (@PLinBelarus) July 5, 2022

Brzmi absurdalnie? Nie dla wszystkich. Wystarczy poczytać oficjalne białoruskie media lub np. portale takie jak „Wmiestie z Rossijej” („Razem z Rosją”), organ organizacji rosyjskich na Białorusi. Tam można przeczytać, że „Armia Krajowa była organizacją nazistowską” i „opartą na nazistowskiej ideologii”. A to, że walczyła z Niemcami, niewiele znaczy – prowadzone na tym portalu rozważania na temat Powstania Warszawskiego („dlaczego polscy naziści walczyli z niemieckimi nazistami”) można skomentować jako totalny bełkot.
        ODWIEDŹ I POLUB NAS     Ale oficjalny Mińsk podtrzymuje swoje tezy. Rektor Akademii Administracji Publicznej przy prezydencie Białorusi Wiaczesław Daniłowicz mówił niedawno, cytowany przez oficjalną agencję BiełTA, że „potwierdzono fakty współpracy Armii Krajowej z hitlerowskimi okupantami”. Jak przekonuje, „głównym celem AK było przywrócenie granic Polski we wrześniu 1939 roku”. W efekcie, twierdził Daniłowicz, „doszło do starć z białoruską partyzantką, a po oficjalnym rozwiązaniu Armii Krajowej tzw. żołnierze wyklęci nadal angażowali się w ludobójstwo miejscowej ludności, w tym Białorusinów”.

Oczywiście, gdy Daniłowicz mówi o „białoruskiej partyzantce”, chodzi mu o partyzantów sowieckich. Rektor prezydenckiej uczelni mówi o rzekomych „faktach współpracy między AK i nazistowskimi okupantami”, choć ani jednego nie przytacza. Podkreśla natomiast, że „ludobójstwo narodu białoruskiego zostało dokonane zarówno przez nazistowskich najeźdźców, jak i ich wspólników” (w domyśle – AK), a to oczywiste, że nie wolno ich gloryfikować. W domyśle – groby polskich partyzantów są gloryfikacją „wspólników nazistów”. Trzeba je więc zniszczyć…

Polacy błagają o kaszę

Aleksander Łukaszenko przekonywał już, że w Polsce panuje bieda, a Polacy przyjeżdżają nad białoruską granicę i błagają o sól i kaszę gryczaną. Czemu akurat o to – nie wiadomo. Przez polski internet przelała się fala kpin, ale białoruskie media państwowe brną dalej.

Nieoczekiwanie Mińsk wprowadził jednak ruch bezwizowy dla obywateli RP i kilku innych państw, m.in. Litwy. Polskie MSZ odradziło wyjazdy i przejścia graniczne dalej świecą pustkami.

Inaczej w białoruskiej telewizji: tam twierdzą, że sytuacja zmieniła się diametralnie. Portal tej telewizji głosił niedawno, że w krótkim czasie na Białoruś dotarło już „sto tysięcy Europejczyków”. „Większość jedzie krótką trasą – do najbliższych sklepów i stacji benzynowych. Tutaj liczba polskich klientów wzrosła o jedną trzecią, a sprzedaż wzrosła 2-3-krotnie. Powodem jest rekordowy wzrost cen paliw, nośników energii i produktów w Polsce. Sankcje okazały się bumerangiem” – czytamy.

Potwierdza to cytat „Zbyszka z Warszawy”: „W Polsce ceny wzrosły, wzrosły bardzo mocno. Gaz, prąd, jedzenie, wszystko poszło w górę, [także] paliwo. Podwyżka cen o 300%, [na] pojedyncze towary. Jeśli nie 300%, to na pewno 100% - 150%. To wszystko z powodu sankcji. To najprawdopodobniej Ameryka, to jej wina”.

„Krzysiek z Łukowa” mówił podobnie: „Ceny poszły w górę, potrzeba dużo pieniędzy, [jest] wysoka inflacja. Jest mało węgla, jest też mało gazu i nie wiem, co będzie dalej. To politycy decydują, my nie decydujemy, oni myślą, że jest dobrze, ale my myślimy, że źle i nie możemy nic zrobić”. W artykule jest ciekawa konstatacja: otóż okazuje się, że dla Polaków ważne jest, by kupowane przez nich towary miały napis: „Wyprodukowano na Białorusi”.

Gazeta „Prawda Homel” cytuje Siergieja Kliszewicza, deputowanego do białoruskiej Izby Reprezentantów i przedstawiciela niewielkiej, koncesjonowanej przez władze partii komunistycznej (jest też druga, opozycyjna): „Życie Polaków zmienia się dramatycznie na naszych oczach. Najpierw Polska została poddana serii ciężkich lockdownów, które przeciążyły służbę zdrowia, a teraz [władze] pompują fundusze na zakwaterowanie ukraińskich uchodźców i wydatki wojskowe. W rezultacie usługi, paliwo i produkty stają się droższe. Sytuację pogarszają przestępczość uliczna, kradzieże, rabunki, nielegalne zatrudnienie, w których diaspora ukraińska odgrywa kluczową rolę”. Deputowany Kliszewicz dziwi się tylko, czemu Polacy o problemy swojego kraju oskarżają Rosję, a nie naprawdę winnego – czyli USA.

Tak właśnie oficjalny Mińsk chce, by Białorusini widzieli Polskę.

Zapętlenie dyktatora

Jedno jest pewne: tak długo, jak Białorusią rządzi Aleksander Łukaszenko, nie będzie żadnej poprawy stosunków na linii Mińsk – Warszawa. Co ciekawe, na antypolskiej akcji Łukaszenko nic nie zyskuje. Traci za to jakiekolwiek szanse na ewentualny manewr w polityce zagranicznej. Dawniej usiłował lawirować między Rosją i Zachodem, teraz staje się całkowicie zależny od Władimira Putina.

Z tym, że białoruski dyktator chyba nie jest już zdolny do żadnego manewru. Gdy po sfałszowanych wyborach 2010 r. i protestach społecznych posadził do więzień kilku swych czołowych oponentów, ich wypuszczenie i pewne złagodzenie dyktatury pozwoliły mu na unormowanie stosunków z Europą. Ale teraz sprawy poszły już za daleko; od czasu wyborów z 2020 roku (też sfałszowanych) przez białoruskie więzienia przeszły już tysiące ludzi, przestały istnieć rozliczne organizacje społeczne i niezależne media; rozbity został Związek Polaków na Białorusi, polskie szkoły są likwidowane, polskie czasopisma nie istnieją.

W istocie rzeczy trzeba więc czekać na zmianę władzy w Mińsku. Niestety, nim to nastąpi, dyktatura będzie coraz okrutniejsza, a antypolska polityka pozostanie obowiązująca. Cmentarze żołnierzy AK można odbudować – i kiedyś zostanie to zrobione. Najgorsze jest jednak to, że w dziesięciomilionowym kraju w Europie zakres wolności skurczył się niemal do zera, a ludzie trafiają do więzień za najmniejszy nawet objaw sprzeciwu wobec władzy. I rządzi tam dyktator, który całkowicie oderwał się od rzeczywistości.

– Piotr Kościński

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy