W 1984 roku na 70 tysięcy skontrolowanych przez PIH produktów co trzecia rzecz nie nadawała się do użytku. Mimo że nie powinny znaleźć się na sklepowej półkach, właśnie tam trafiały i z powodu wad latami na nich zalegały.

W domu meblowym Emilia w Warszawie 20 procent dostaw nadawało się jedynie do reklamacji. Kierownik sklepu narzekał na niedoróbki i braki jakościowe. Podkreślał, że codziennie meble o wartości 40 milionów złotych nie trafiały na stołeczny rynek. Zamiast tego czekały w magazynach na naprawę. Z danych przedstawianych w „Dzienniku Telewizyjnym” wynikało, że w pierwszym kwartale 1984 roku PIH zakwestionowała 39 procent produkcji z kilkunastu fabryk meblowych. Rok wcześniej było to ponad 56 procent. Nakładano kary, ale na niewiele to się zdawało.

„Bubel miał swoją wartość”

Dyrektor Biura Edukacji IPN Andrzej Zawistowski dodaje, że są statystyki z końca lat 70., z których wynika, że aż 70 procent wyrobów elektronicznych było bublami. Historyk zwraca uwagę, że w gospodarce niedoborowej, w której wszystkiego brakuje, także bubel miał swoją wartość. – Był czymś – dodaje. Zgodnie z zasadą, że na bezrybiu i rak ryba. Ludzie narzekali na buble, ale je akceptowali. Z podobnymi problemami borykała się także branża motoryzacyjna. – W latach 80. trudno było spotkać samochód wyjeżdżający z fabryki, który byłby w 100 procentach kompletny – mówi Zawistowski. Brakowało koła zapasowego albo wycieraczki. Ale ludzie machali na to ręką, brali co było i cieszyli się, że wreszcie mają upragniony wóz. Ówczesne auta nazywano nawet „samochodopodobnymi”.

Nauka w biegu

Zdarzały się spodnie z nogawkami różnej długości czy młynki do kawy, które słabo mieliły. To stworzyło niszę dla osób naprawiających braki. Powstawały zakłady specjalizujące się w usługach naprawczych.

Zdaniem historyków IPN problem bubli dotykał głównie tych sektorów, gdzie produkcja była masowa, ale wymagała precyzji i specjalizacji. Niechlujstwo, brak doświadczenia, rotacja pracowników, którzy uczyli się w biegu dawała smutne efekty. Do tego trzeba dodać kradzieże i kombinowanie na boku. Efekt aż nadto oczywisty.

„Tępy jak Polsilver”

Najbardziej „ubublowionym” sektorem było budownictwo mieszkaniowe. Dało się to odczuć zwłaszcza w latach 80. Dobrze to punktował serial „Alternatywy 4”. Nie było mieszkania, gdzie wszystko działało bez szwanku. Przyczyniały się do tego kradzieże, oszczędzanie np. cementu, dodawanie zbyt dużej ilości piachu czy klajstrowanie dziur gazetami.

Wyliczać niedoróbki można było bez końca. Czytelnicy jednej z lokalnych gazet stworzyli książkę skarg i zażaleń. Ktoś kupił magiel ręczny, którego rączka urwała się za pierwszym podejściem. Na domiar złego pościel utknęła pomiędzy wałkami do maglowania i nie dało się jej wyjąć bez szwanku. Ktoś inny skarżył się na plastikową deskę do krojenia, bo etykieta informowała, że produkt nie nadaje się do kontaktu z żywnością. Maszynki do golenia firmy Polsilver zasłużyły w końcu na powiedzonko – „tępy jak Polsilver”.